Qoʻshimcha funksionallar
-
Tungi ko‘rinish
Olimlar mikroplastik inson vujudiga qanday ta’sir qilishini tushuntirdi
Antioksidantlar, sog‘lom ovqatlanish va yallig‘lanishni kamaytirishning boshqa usullari plastmassaning sog‘liqqa salbiy ta’sirini kamaytirishi mumkinligi haqida ba’zi dalillar mavjud.

Foto: Getty images
Afsuski, mikroplastikni iste’mol qilishdan butunlay voz kechish imkonsiz. Mutaxassislar mikroplastmassa (va hatto undan ham kichikroq nanoplastik) tanamizga qanday ta’sir qilishini endi tushuna boshladi. Antioksidantlar, sog‘lom ovqatlanish va yallig‘lanishni kamaytirishning boshqa usullari plastmassaning sog‘liqqa salbiy ta’sirini kamaytirishi mumkinligi haqida ba’zi dalillar mavjud.
Hayvonlar ustida olib borilgan tadqiqotlar shuni ko‘rsatdiki, sog‘liq uchun salbiy ta’sirlar va mikroplastik o‘rtasida bog‘liqlik bor. Bu mayda zarralar inson tanasining deyarli barcha qismlarida topilgan.
Mikroplastmassa muammo keltiradi, chunki ular to‘qimalarga kiradi va kimyoviy moddalarni ham o‘z ichiga olishi mumkin. O‘tgan yili chop etilgan hisobotga ko‘ra, plastmassa ishlab chiqarishda qo‘llanadigan 16 mingta kimyoviy moddadan kamida 4200 tasi inson salomatligi va atrof-muhit uchun xavfli.
Mikroplastmassaning tanaga ta’siri umuman shaxsga, uning sog‘lig‘i tarixiga, plastik zarralarning o‘lchamiga, plastmassa turiga va tanadagi plastmassa miqdoriga bog‘liq.
Yaxshiyamki, barcha plastik zarralar tanamizda abadiy qolmaydi. Biz asosan oziq-ovqat va ichimlik orqali mikroplastmassani yutamiz. Ko‘pgina plastik zarralar oxir-oqibat katta ichak orqali o‘tadi. Mikroplastmassaning ko‘pchiligi najas bilan chiqadi, deb ishonish uchun asos bor.
Mikroplastmassadagi kimyoviy moddalar ham organizmda uzoq vaqt qolmaydi. Ammo qonimizni tark etadigan kimyoviy moddalar o‘rni plastikning hamma joyda mavjudligi tufayli tezda to‘ldiriladi. Bundan tashqari, tanada kichikroq zarralar qolishi mumkin. Misol uchun, nanozarrachalar ba’zan hujayralar tomonidan so‘riladi va ularning tana bo‘ylab osongina harakatlanishiga imkon beruvchi oqsil qobig‘ini hosil qilishi mumkin.
Mutaxassislarning ta’kidlashicha, parhezdagi ba’zi o‘zgarishlar mikroplastmassaning tanaga ta’sirini kamaytirishi mumkin. Bir tadqiqotda olimlar antosian (rezavorlar va uzum kabi binafsha va ko‘k rangli oziqlarda mavjud) testosteron va estrogen darajasining pasayishiga, sperma sifatining pasayishiga va mikroplastmassaning tug‘ish qobiliyatiga salbiy ta’sir ko‘rsatishi mumkinligini aniqladi.
Mutaxassislar, shuningdek, sog‘lom tana mikroplastmassaning ehtimoliy salbiy ta’sirini yaxshiroq yengishga qodir ekaniga qo‘shiladi. Bu esa sog‘lom vaznni saqlash va semirishning oldini olish uchun hamma narsani qilish zarurligini anglatadi.
Kaliforniya universitetining Reproduktiv salomatlik va atrof-muhit dasturi direktori Treysi Vudraff mikroplastikka qarshi meva va sabzavotlar, qayta ishlanmagan go‘sht, loviya va baliqlarga boy parhezga rioya qilishni tavsiya etdi.
Eslatma, yangilik ko‘rinishidagi materiallarni shifokorning retsepti bilan tenglashtirmaslik kerak. Qaror qabul qilishdan oldin mutaxassis bilan maslahatlashing.
Tavsiya etamiz
Navbatdagi cho‘pchak: O‘zbekistonda kriptovaluta “qazib oluvchi” uskuna ijarasidan daromad olish taklif etilmoqda
Jamiyat | 20:37 / 14.07.2025
Toshkentda piyodalarga yo‘l bermagan haydovchilarni qayd etuvchi kameralar ishga tushirildi
Jamiyat | 17:45 / 14.07.2025
Toshkentda YPX xodimi xizmat mashinasida mototsiklchi bilan poyga o‘ynadi
O‘zbekiston | 17:53 / 12.07.2025
Jar yoqasidagi soha: Muammolar ko‘rsatildi, vazirlar esa jim
O‘zbekiston | 16:43 / 12.07.2025
So‘nggi yangiliklar
-
O‘zbekistonga eng ko‘p sayyohlar qaysi davlatdan kelayotgani aytildi
O‘zbekiston | 13:20
-
Atom energiyasidan foydalanish sohasidagi faoliyat litsenziyalanadi
O‘zbekiston | 13:10
-
Tibbiyot birlashmasiga ishga joylashtirishni va’da qilgan tibbiyot xodimi ushlandi
Jamiyat | 13:03
-
Rossiyani qo‘llashga tayyor Xitoy, Isroilga chora ko‘rmoqchi bo‘layotgan Yevroittifoq va FETOʻchilar ta’qibini davom ettirayotgan Turkiya – kun dayjesti
Jahon | 12:54
Mavzuga oid

17:08 / 10.07.2025
Soch to‘kilishi, ko‘z osti qorayishi, lab yorilishi: tana tili bizni nimalardan ogohlantiradi?

15:12 / 08.07.2025
Xorijdan qaytgan fuqarolar OIV infeksiyasiga majburiy tekshiruvdan o‘tkaziladi

19:02 / 01.07.2025
Dunyoda har soatda 100 nafarga yaqin odam yolg‘izlikdan vafot etadi - JSST

15:37 / 24.06.2025