Буюк Британия Путин устидан трибунални қўллаб-қувватлади

Бу ҳақда The Telegraph нашри ўз манбаларига таянган ҳолда хабар берди.

Нашр маълумотларига кўра, Лондон аллақачон май ойида Европа Кенгашида Россиянинг Украинага қарши тажовузи учун ҳарбий-сиёсий раҳбариятини жавобгарликка тортишни назарда тутувчи резолюцияни қўллаб-қувватлашини маълум қилмоқчи. Ташаббус Иккинчи жаҳон урушидан сўнг немис нацист жиноятчиларни суд қилган Нюрнберг трибуналига ўхшаш махсус халқаро суд ташкил этилишини назарда тутади.

Британиянинг ушбу қўллаб-қувватлови Лондон университет коллежидаги Халқаро судлар ва трибуналлар маркази директори Филипп Сэндс томонидан олиб борилган фаол лоббистлик натижасидир. The Telegraphʼнинг ёзишича, у ноябр ойида АҚШда бўлиб ўтган президентлик сайловларидан сўнг Буюк Британиянинг бош прокурори Ричард Ҳермер билан учрашиб, шундай суд яратиш истиқболларини муҳокама қилган.

Ушбу ташаббусни Лейбористлар партиясидан бўлган собиқ бош вазир Гордон Браун ва Консервативлар партиясидаги қатор собиқ вазирлар ҳам қўллаб-қувватлаган.

«Украина доимо Россиянинг ноқонуний урушни бошлаш қарори учун жавобгарлик масаласини кўтариб келмоқда ва Буюк Британия бу чақириқни доимий равишда қўллаб-қувватлаб келади. Жаҳон ҳамжамияти агрессия акти учун жазо таъминланишини истаяпти. АҚШнинг позицияси эса унинг ички ишидир», — дея келтирмоқда нашр Британия ҳукуматидаги манбалари сўзларини.

Амалдаги Буюк Британия бош вазири Кир Стармернинг дўсти Филипп Сэндс агрессия жиноятлари учун алоҳида суд ташкил этиш ғоясини илк илгари сурганлардан бири. БМТ таърифига кўра, агрессия — бир давлатнинг бошқа давлат ҳудудига қуролли ҳужуми, шу жумладан, босқин ёки ҳарбий оккупация каби ҳаракатлардир. Ғарбнинг қатор давлатлари, жумладан Британия, Россия раҳбариятини айнан урушни бошлаш сиёсий қарори учун суд қилиш керак, деб ҳисоблайди. Улар фақат ҳарбий жиноятларни тергов қилиш билан чекланиб қолишни истамайди.

Ҳаагадаги Халқаро жиноят суди (ХЖС) Украина контекстидаги агрессия жиноятларини кўриб чиқиш ваколатига эга эмас. Бу ҳақда аввалроқ Украина собиқ ташқи ишлар вазири Дмитро Кулеба баёнот берган. Бундан ташқари, The Telegraphʼнинг таъкидлашича, ХЖСни Россия ҳам, Америка Қўшма Штатлари ҳам расман тан олмаган.

Агрессия жинояти бўйича алоҳида суд яратиш ғояси илк бор 2022 йили Буюк Британия томонидан кўтарилган. Ўшанда Украина раҳбарияти ва Жо Байден маъмурияти бу ташаббусни қўллаб-қувватлаб, молиявий ёрдам ажратган ва америкалик прокурорларни ташкилотчилик ишларига жалб этган эди.

Бироқ Доналд Трамп Оқ уйга қайтгандан сўнг АҚШ бу ташаббусда иштирокини тўхтатди. Март ойида Вашингтон Агрессия жиноятларини тергов қилиш халқаро маркази (ICPA)дан чиқишини эълон қилди. Ушбу марказ трибунал ташкил этиш ишларини мувофиқлаштириб келаётган эди.