Спорт | 21:15 / 01.08.2024
48394
6 дақиқада ўқилади

Олимпиада пул мукофотлари — ким қанча тўлайди?

Анъанага кўра, энг кўп медал оладиган мамлакатларнинг мукофот пуллари камроқ, энг кам медал оладиганларники кўпроқ. Бироқ, ҳомийлар ва федерациялар ҳам мукофот пули ажратади.

Фото: Benoit Tessier/Reuters

Ҳонгконг, Сингапур ва Тайван олимпиада медаллари учун энг кўп мукофот пули тўлайдиган давлатлар ҳисобланади. Бу ҳақда Kaktus.media нашри маълумот берди.

Қайд қилинишича, Ҳонгконг олимпиада олтин медали учун $768,5 минг, Сингапур $737 минг ва Тайван $720 минг тўлайди, бу дунёдаги энг катта мукофот пулларидир.

Медаллар кам – мукофотлар миқдори катта

Ҳонгконг Олимпиадада Хитойдан алоҳида, ўз байроғи остида қатнашмоқда. Олтин медал учун Ҳонгконг 768,5 минг доллар, кумуш ва бронза учун мос равишда 384 минг ва 192 минг доллар тўлайди. Жамоавий спорт турларида медаллар учун мукофот юқорироқ: биринчи ўрин учун 1,5 миллион доллардан сал кўпроқ, иккинчи ва учинчи ўринлар учун мос равишда 768 минг ва 384 минг доллар. Қизиғи шундаки, Ҳонгконг қуйи ўринларни ҳам тақдирлайди: якка спорт турларида тўртинчи ўрин эгалари 96 минг доллар ва жамоавий спорт турларида 192 минг доллар олади. Бешинчидан саккизинчигача бўлган ўринлар учун - шахсий ва жамоавий мусобақаларда мос равишда 48 минг ва 96 минг доллар. Бундай сахийликни тушунса бўлади — Ҳонгконг Олимпия ўйинларида камдан-кам ҳолларда медал олади.

Сингапур ўзининг мукофот дастури орқали, якка спорт турлари бўйича ғолибларга 1 миллион сингапур доллари (тахминан 737 минг доллар) таклиф қилади. Жамоавий спорт турлари бўйича ғолибларга 2 миллион сингапур доллари (тахминан 1,5 миллион доллар) тўланади. Юқоридаги суммаларнинг 50 фоизи кумуш медал соҳибларига, 25 фоизи бронза медали соҳибларига берилади. Ҳозирча фақат бир нафар сингапурлик бундай мукофотга сазовор бўлган - сузувчи Жозеф Скулинг 2016 йилги Олимпиада ўйинларида 100 метрга баттерфляй усулида сузишда ғолиб чиққан. Бу Сингапурнинг биринчи ва ҳозирча ягона олтин медалидир.

Олимпиадада «Хитой Тайпейи» расмий номи билан иштирок этаётган Тайван ўз спортчиларига олтин учун 720 минг доллар, кумуш учун 252 минг доллар ва бронза учун 180 минг доллар таклиф қилмоқда. Токиодаги ўйинларда Тайван 12 медални қўлга киритди, бу 2000 йилда ўрнатилган рекордни икки баравар оширди. Бундан ташқари, тайванлик Олимпиада чемпионлари ҳукумат дастури доирасида бир марталик 20 миллион Тайван доллари (600 минг доллар) ва ҳар ой 125 минг Тайван доллари (4000 доллар) миқдорида умрлик стипендия олади.

Индонезия, Қозоғистон, Малайзия, Марокаш, Италия, Филиппин, Таиланд, Венгрия, Косово, Эстония ва Миср ҳам Париж Олимпиадаси медаллари учун олти рақамдан иборат мукофотларни (112 минг доллардан 365 минг долларгача) таклиф қилган.

Баъзи ҳолларда спортчилар ҳам ҳукуматлар, ҳам миллий спорт ташкилотлари томонидан мукофот олади. Масалан, Ҳиндистон ҳукумати олтин медал совриндорларига 7,5 миллион рупий (90 минг доллар), Ҳиндистон Олимпия ассоциацияси эса 10 миллион рупий (120 минг доллар) тўлайди.

Медаллар кўп, мукофот пули камроқ

Олимпиадада ўз чемпионларига бошқаларга нисбатан кичик мукофот пулларини таклиф қиладиган мамлакатлар ҳам бор, аммо уларда ғолиблар сони кўп бўлгани учун умумий тўлов астрономик миқдорга етади. Хитой ўз ғолибларига тўлайдиган суммаларни эълон қилмагани учун бу мамлакат рейтингга киритилмаган, аммо у бемалол биринчи ўринни эгаллаши мумкин эди. Хитой олимпиадаларда юзлаб медалларни қўлга киритади.

АҚШ олтин медал учун 37,5 минг доллар тўлайди, кумуш ва бронза медал соҳиблари мос равишда 22,5 минг ва 15 минг доллар олади. Миллий спорт ташкилотларининг ҳам спортчиларни рағбатлантириш дастурлари мавжуд. Масалан Living The Dream Medal Fund жамғармаси кураш бўйича олтин медаллар учун 250 минг доллар, USA Swimming эса сузиш бўйича олтин медаллар учун 75 минг доллар таклиф қилмоқда. Бонуслар умуман катта эмасдек кўринади, бироқ, Токио-2020 олимпиадасида АҚШ норасмий медаллар рейтингида биринчи ўринни эгаллади, бу эса Миллий Олимпия қўмитасига 9 миллион долларга тушди.

Марказий Осиёда мукофотлар миқдори қандай?

Қозоғистон Олимпия чемпионлари қанча олишини аллақачон маълум қилган: олтин учун 250 минг доллар, кумуш учун 150 минг доллар ва бронза учун 75 минг доллар. Шунингдек, 4-, 5- ва 6-ўринлар учун 30 минг доллар, 10 минг ва 5 минг доллар миқдоридаги нақд пул тўловлари кўзда тутилган.

Ўзбекистон ўз спортчиларига олтин медал учун 200 минг доллар, кумуш учун 100 минг доллар ва бронза учун 50 минг доллар ваъда қилмоқда.

Тожикистон спортчилари Олимпиадада биринчи ўрин учун Президент мукофоти дастури доирасида 150 минг сомоний (тахминан 14 минг доллар), иккинчи ўрин учун – 100 минг (тахминан 9 минг доллар), учинчи ўрин учун – 50 минг (тахминан 4,5 минг доллар) миқдорида мукофотланади. Таниқли спортчиларнинг устозлари ҳам мукофот олади. Бундан ташқари, ўтган йили Тожикистонда Олимпиада, Паралимпия ва Сурдолимпия ўйинлари медаллари ва совриндорлари учун ойлик маош белгиланди.

Қирғизистонда спортчилар қуйидаги совринлар билан тақдирланадилар: олтин медал - 10 миллион қирғиз сўми (тахминан 119 минг доллар); кумуш медал - 7 миллион қирғиз сўми (тахминан 83 минг доллар); бронза медали - 5 миллион қирғиз сўми (тахминан 60 минг доллар).

Мукофот пули йўқ, спортчиларни тақдирлаш ҳомийлар зиммасида

Буюк Британия, Янги Зеландия, Норвегия ва Швеция ҳукуматлари анъанавий тарзда ўз ғолибларига пул тўламайди. У ерда спортчилар фақат ҳомийлар кўмагида пул ишлаб топишади. Ҳукумат, МОҚ ва маҳаллий федерацияларнинг машғулотлари, мураббийлар ва ходимлар учун ҳақ тўлашга ёрдам бериш билан чекланади.

2024 йилда баъзи спорт ташкилотлари биринчи марта спортчиларни мукофотлашга қарор қилди. Бутунжаҳон енгил атлетика федерацияси (World Athletics) барча олтин медал совриндорлари 50 минг доллар олиши ҳақида хабар берди. 2024 йил июл ойида ХОҚ таркибидан чиқарилган Халқаро бокс ассоциацияси (IBA) бокс бўйича олтин медаллар учун 100 минг доллар тўлашини маълум қилди.

Мавзуга оид