Fan-texnika | 09:41 / 30.06.2025
2421
2 daqiqa o‘qiladi

Kanadada Yerdagi eng qadimiy toshlar topildi

Tadqiqot davomida ushbu tog‘ jinslari 4,16 mlrd yil oldin paydo bo‘lgani tasdiqlandi. Bu Yer yuzidagi hozirgacha ma’lum bo‘lgan eng qadimiy toshlar hisoblanadi.

Foto: David Hutt via Alamy

Ottava universiteti olimlari Kvebek provinsiyasidagi Nuvvuagittuk yashil toshli kamarining qoyali qatlamlari yoshini tasdiqlashga muvaffaq bo‘ldi. Tadqiqot natijalari Science ilmiy jurnalida e’lon qilindi.

Qayd etilishicha, ikki xil radioizotopli yosh aniqlash usuli bir xil natijani ko‘rsatgan — 4,16 milliard yil. Bu esa ularni Yer yuzida hozirgacha ma’lum bo‘lgan eng qadimiy tog‘ jinslari sifatida tasdiqlaydi.

Mazkur kashfiyot uzoq yillik ilmiy bahslarga chek qo‘ydi. Shu paytgacha ushbu tog‘ jinslarining yoshi 3,8—4,3 milliard yil oralig‘ida baholab kelingan. Yangi ma’lumotlar Nuvvuagittuk jinslari Kanada shimoli-g‘arbidagi mashhur Akasta tog‘ jinslaridan ham kattaroq ekanini tasdiqladi.

«Ushbu tog‘ jinslari — haqiqiy vaqt kapsulasi. Ular bizga sayyoramiz qaynab turgan magma okeanidan shakllanayotgan davrga — Yerning ilk paydo bo‘lish bosqichiga nazar tashlash imkonini beradi», — deya tushuntiradi tadqiqot rahbari Jonatan O’Nil.

Qadimiy tog‘ jinslarini o‘rganish olimlarga yosh Yerda hukm surgan sharoitlarni, ilk tektonik plitalarning shakllanish jarayonlarini hamda hayotning paydo bo‘lishiga olib kelgan ehtimoliy mexanizmlarni tushunish uchun muhim kalit beradi.

Ammo keyingi tadqiqotlar kutilmagan to‘siqlarga duch keldi. Mahalliy inuitlar jamoasi vandalizm holatlari va tog‘ jinsi parchalarining noqonuniy ravishda internetda sotilishi sababli namuna olishni vaqtincha taqiqlab qo‘ydi.

Mavzuga oid