Qoʻshimcha funksionallar
-
Tungi ko‘rinish
Qari hayvonlar yoshlariga tirik qolishni o‘rgatadi. Olimlar ularni ovlamaslikka chaqirmoqda
Keksa va tajribali hayvonlarni ovlash populyatsiyalar ichidagi ijtimoiy aloqalarni buzib, ularning tirik qolishi uchun muhim bo‘lgan bilimlarni yo‘q qilmoqda, deb ogohlantirdi olimlar.

Foto: iStock
9 mingdan ortiq ilmiy ish ma’lumotlari tahlil qilingach, tadqiqotchilar katta yoshdagi individlar turni saqlab qolishda hal qiluvchi rol o‘ynashini aniqladi. Tadqiqot natijalari Science jurnalida chop etildi.
Keksa hayvonlar butun populyatsiyaga atrof-muhitdagi o‘zgarishlarga moslashish, oziq-ovqat topish va yirtqichlardan qochishda yordam beradigan bilimlarni to‘playdi. Masalan, katta urg‘ochi fillar kichkinalarga do‘stlarni dushmanlardan farqlashni o‘rgatadi. Qari kosatkalar yosh kosatkalarga qaraganda lososni samaraliroq ovlaydi. Bunday “ustoz”larning qirilishi populyatsiya uchun fojiali oqibatlarga olib kelishi mumkin.
“Okeandagi baliqni tasavvur qiling. Uning ov qilish yoki ko‘payishga mos joyni topish imkoniyati deyarli nolga teng. Shuning uchun ham avloddan avlodga o‘tib kelayotgan samarali usullarga amal qilish nihoyatda muhim”, — dedi Sidneydagi Makkuori universiteti biologi Kulum Braun.
Charlz Darvin universiteti (Avstraliya) ekologi Keller Kopf ham katta yoshdagi individlar o‘z tajribalarini yangi avlodlarga uzatishini ta’kidladi. Ko‘plab hayvonlar kundalik hayotda ajdodlari ishlab chiqqan strategiyalardan foydalanadi. Bu xoh ko‘payish uchun joy tanlash, xoh ozuqa qidirish bo‘lishi mumkin.
Bundan tashqari, aksariyat populyatsiyalarda “buvi” fenomeni bor — ko‘payish davri tugagandan so‘ng, keksa hayvonlar yosh avlodni tarbiyalashda yordam beradi. Biroq aynan qari jonivorlar ko‘pincha ovchilarning o‘ljasiga aylanadi. Ularning halok bo‘lishi esa butun boshli populyatsiyani yashab qolish uchun zarur bo‘lgan tajribadan mahrum qiladi. Kopf va uning hamkasblari keksa hayvonlarni qonunchilik darajasida himoya qilishga chaqirmoqda. Xususan, qari fillarni tishi uchun ovlashni taqiqlash taklif etilmoqda.
Tavsiya etamiz
Jinoyat olamida bunaqasi kam uchraydi: yashirin ustaxona va g‘oyib bo‘lgan 276 ta mashina
Jamiyat | 13:40 / 16.07.2025
20 iyuldan boshlab 1-2 kunga xorijga chiqqanlar O‘zbekistonga bojsiz tovar olib kirolmaydi
Iqtisodiyot | 19:31 / 15.07.2025
Bolalarni itdek vovullatgan «defektolog»ga yangi jinoiy ish ochildi
Jamiyat | 18:06 / 15.07.2025
Etihad Airways O‘zbekistonga parvozlarni yo‘lga qo‘yadi
O‘zbekiston | 15:18 / 15.07.2025
So‘nggi yangiliklar
-
Toshkentda Kichik halqa avtoyo‘lining bir qismi 4 kunga yopiladi
Jamiyat | 23:57 / 17.07.2025
-
Zelenskiy Tramp bilan «mega kelishuv»ni muhokama qilayotganini aytdi
Jahon | 23:47 / 17.07.2025
-
Toshkentda daraxtlarni kesishga cheklov bekor qilinishi kerak - tadbirkor Murod Nazarov
O‘zbekiston | 22:53 / 17.07.2025
-
Eron prezidenti avtomobili o‘chib qolganidan keyin taksi chaqirishga majbur bo‘ldi
Jahon | 22:51 / 17.07.2025
Mavzuga oid

13:35 / 27.03.2025
Olimlar inson qanday qarishini yangicha usulda o‘rgana boshladi

10:30 / 10.03.2025
Oqilona ekologik siyosat tufayli Antarktika ustidagi ozon qatlami tiklandi - olimlar

16:22 / 05.03.2025
Smartfonlardan atigi 72 soat voz kechish ham miya uchun foydali - tadqiqot

12:22 / 05.03.2025