Олимлар жазирама ва сув тошқинларининг яширин хавфини аниқлади

Экстремал об-ҳаво ҳодисалари, айниқса, Техас штатида, глобал маълумотлар базаларида қайд этилганидан анча кўп содир бўлади. Техас университети тадқиқотчилари Меттю Прессер ва Паола Пассалаккуанинг аниқлашича, йирик сув тошқинлари ва хавфли жазирамалар сони ҳамда улар етказган зарар жиддий баҳоланмаяпти. Тадқиқот натижалари AGU Advances журналида чоп этилган.

Олимлар 2001–2020 йиллар оралиғида сунъий йўлдош ёрдамида олинган маълумотларни — ҳарорат ва ёғингарчилик даражаларини таҳлил қилиб, Техасдаги иқлим хавфининг анча тўлиқ манзарасини тузган. Улар NOAA ва Dartmouth Flood Observatory’да келтирилган расмий кўрсаткичларга қараганда уч баравар кўпроқ сув тошқинлари юз бергани ва 320 миллион долларлик ҳисобга олинмаган иқтисодий зарар мавжудлигини аниқлаган.

Аввалги иқлимий тадқиқотларда «иссиқлик» деганда кўпинча фақат маълум даражадан юқори бўлган ҳароратли кунлар назарда тутилган. Янги тадқиқотда эса алоҳида иссиқ муддатлар, яъни соғлиқ учун хавфли бўлган намлик-ҳарорат индекси 30 даражадан ошган кунлар ҳам экстремал ҳодиса сифатида баҳоланган. Маълум бўлишича, 2003 йилдан 2020 йилгача Техасда бундай хавфли кунлар сони 2 517 тага етган — бу ҳисоботдаги даврнинг деярли 40 фоизини ташкил этади.

Муаллифларнинг фикрича, илгари қўлланган баҳолаш усуллари иқлим хавфларининг кўламини анча паст кўрсатган ва бу таҳдидларнинг аҳоли гуруҳларига турлича таъсирини ҳисобга олмаган.

«Тадқиқотимиз иқлимий хатарларга баҳо беришда тўлиқроқ ва сезгирроқ мезонлардан фойдаланиш нақадар муҳимлигини кўрсатмоқда, айниқса, ижтимоий жиҳатдан заиф жамоаларда», — дея таъкидлайди олимлар.