Путинга таклиф билан чиққан Зеленский, Трампнинг илк хорижий сафари ва MI6’ни бошқарадиган илк аёл раҳбар – кун дайжести
Ўтган кун давомида жаҳонда рўй берган энг асосий воқеа ва янгиликлар шарҳи билан кундалик хабарномада таништирамиз.

Зеленский Путинни шахсан учрашишга таклиф қилди
АҚШ президенти Доналд Трамп Украина зудлик билан Россиянинг таклифига рози бўлиши ва 15 майдан Туркияда тўғридан тўғри музокараларни бошлаши кераклигини айтган.
«Ҳеч бўлмаганда, улар битим тузиш мумкинми ёки йўқ — шуни аниқлаб олишади. Агар мумкин бўлмаса, унда Европа етакчилари ҳамда АҚШ вазият қандайлигини кўради ва тегишли тарзда ҳаракат қилишлари мумкин бўлади!» — деб ёзади Трамп ўзининг Truth Social ижтимоий тармоғига.
Володимир Зеленский ўз навбатида Путин билан музокараларда учрашишга тайёрлигини маълум қилди.
«Эртага биз ўт очиш тўлиқ ва узоқ муддатга тўхтатилишини кутяпмиз — бу дипломатия учун зарур асос яратади. Қотилликни чўзишнинг ҳеч қандай маъноси йўқ. Ва мен Путинни пайшанба (15 май) куни Туркияда кутаман. Шахсан», — деб ёзади Зеленский ўзининг Telegram каналида.
Владимир Путин 11 майга ўтар кечаси Кремлда матбуот анжумани ўтказиб, Украинага «2022 йилда тўхтатиб қўйилган» тўғридан тўғри музокараларни 15 майдан Истанбулда, дастлабки шартларсиз бошлашни таклиф қилганди.
Шунингдек, Туркия президенти Ражаб Тоййиб Эрдўған Владимир Путин билан телефон орқали суҳбатлашиб, Россия-Украина музокараларини Истанбулда тиклаш ташаббусини олқишлаган ҳамда бу музокараларни ўтказишга тайёр эканини билдирди.
Британия разведкасига илк бор аёл киши раҳбарлик қилади
Буюк Британиянинг Махфий разведка хизматига (MI6) тарихида илк бор аёл раҳбар тайинланади, деб хабар бермоқда The Telegraph.
Маълумотларга кўра, номзодлардан камида иккитаси MI6’нинг амалдаги аёл ходимлари ҳисобланади, шу боис уларнинг исмлари ошкор қилинмаган. Номзодлардан бири – MI6 муҳандислик бўлими раҳбари бўлиб, у амалдаги директорнинг эҳтимолий вориси сифатида тилга олинмоқда.
Яна бир номзод — Барабара Вудворд. У илгари Британия Чегара агентлигини бошқарган, ҳозирда эса Бирлашган Қиролликнинг БМТдаги доимий вакили лавозимида фаолият юритяпти.
Амалдаги MI6 раҳбари Ричард Мур илгари дипломатик хизматда ишлаган, кейин эса Буюк Британиянинг Туркиядаги элчиси бўлган, 2020 йилда эса MI6’га директор сифатида қайтган. Унинг лавозимдаги 5 йиллик муддати шу йил якунланади ва ўрнига кадр танлаш жараёни жадаллашган.
Ғазода ҳалок бўлганлар ошмоқда. Рим папасининг чақириғи
11 май куни диндошларига илк мурожаатини йўллаган янги Рим Папаси — Лео XIV ўз сафдошларининг тинчлик чақириғини такрорлади.
У Ғазо секторидаги оғир гуманитар вазиятга эътибор қаратиб: «Бўлаётган воқеалар юрагимни эзади. Зудлик билан жанг тўхтатилиши, тинч аҳолига гуманитар ёрдам етказилиши ва барча гаровга олинганлар озод қилиниши лозим», — деган. Шунингдек, у Украина-Россия можароси, Покистон-Ҳиндистон можароларини тўхтатишга чақирди.
Ғазонинг соғлиқни сақлаш вазирлиги баёнотига кўра, ўт очишни тўхтатиш келишувига қарамай, 18 мартдан кейин қайта тикланган Исроил ҳужумлари оқибатида 2 минг 720 нафар фаластинлик ҳалок бўлган, 7513 нафари жароҳат олган.
Умумий ҳисобда, 2023 йил 7 октябрдан бери Ғазода 52 минг 829 киши ҳалок бўлган, 119 минг 554 киши жароҳатланган. Ҳудуддаги вайроналар остида минглаб фаластинликларнинг жасадлари қолиб кетмоқда.
Колумбия Панама собиқ президентига бошпана тақдим этди
Колумбия ҳукумати бир йилдан ошиқ вақтдан бери Никарагуа элчихонасида яшириниб келаётган Панама собиқ президенти Рикардо Мартинеллига бошпана тақдим этди. Бу ҳақда мамлакат Ташқи ишлар вазирлиги хабар берди.
«Колумбия президенти Густаво Петро Уррего Панама собиқ президенти Рикардо Алберто Мартинелли Беррокалга сиёсий бошпана тақдим этди ва ушбу қарор тегишли тартибда қўшни мамлакат ҳукуматига етказилди», — дейилади хабарда.
Қайд этилишича, ушбу қарор инсонни ҳимоя қилиш тамойилига ва Колумбиянинг сиёсий сабабларга кўра таъқибга учраган шахсларга ёрдам кўрсатиш анъаналарига асосланган.
Рикардо Мартинелли 2009-2014 йиллар давомида Панама президенти бўлган. У 2024 йил 7 февралдан бери Никарагуанинг Панамадаги элчихонасида яшириниб келаётган эди. Бунга суд собиқ президентга нисбатан New Business деб номланган схема доирасида давлат маблағларини нотўғри сарфлаганлик айби билан якуний ҳукм чиқаргани сабаб бўлган.
Трампнинг илк хорижий сафари — бой араб давлатлари
Доналд Трампнинг иккинчи президентлик муддатидаги илк хорижий ташрифи Саудия Арабистонига бўлиши кутилмоқда. У 13 май куни Ар-Риёдга, сўнгра Қатар ва Бирлашган Араб Амирликларига ҳам ташриф буюради. 16 майгача давом этадиган турнега Исроил киритилмаган. Бу қарор Ғазодаги босқинчилик уруши ва Исроилнинг ҳарбий ҳаракатлари туфайли юзага келган халқаро танқидлар фонида қабул қилинган.
Трампнинг бу ташрифи иқтисодий ҳамкорликни мустаҳкамлашга қаратилган, шунингдек, сафар давомида Ғазо, Украина ва Эрон билан боғлиқ масалалар муҳокама қилинади.
CNN нашрининг ёзишича Трамп, шунингдек, Қатар Амиридан 400 миллион долларлик Boeing 747-8 самолётини қабул қилишни режалаштирмоқда. Бу самолёт вақтинча Air Force One (президент самолёти) сифатида фойдаланилади. Трамп самолёт «ҳадя ёки текинга» берилишини айтган.
Кўрфазнинг энг бой 3 та давлатлари АҚШ билан мудофаа саноати, сунъий интеллект ва бошқа соҳаларда ҳам йирик келишувлар имзолаши кутилмоқда.
«Трамп учун Форс кўрфази давлатлари керакли барча мезонларга мос келади. Улар АҚШ иқтисодиётига триллионлаб сармоя киритишни ва АҚШ мудофаа саноатига улкан маблағ сарфлашни ваъда қилмоқда”, — дейди Баҳрайндаги Халқаро стратегик тадқиқотлар институтининг катта эксперти Ҳасан Алҳасан CNN телеканалига берган интервьюсида.
Шимолий денгиз соҳилларидан улкан китнинг жасади топилди
Шлезвиг-Голштейндаги (Германия) Cанкт-Петер-Ординг соҳилидан яна бир китнинг жасади топилди. Bild’нинг ёзишича, бу мазкур ҳудудда улкан денгиз сутэмизувчилари ўлими билан боғлиқ учинчи ҳолат ҳисобланади.
Маҳаллий туристик хизмат маълумотларига кўра, гап 10 метрли букри кит ҳақида кетмоқда. Унинг ўлимига нима сабаб бўлгани ҳозирча номаълум.
Китнинг жасади утилизация пунктига етказилган — у улкан экскаватор ёрдамида контейнерга юкланган. Ўлим сабабини аниқлаш билан Ҳанновер ветеринария институти шуғулланади, натижалар яқин кунларда эълон қилиниши кутилмоқда.
Букри китлар Атлантика океанининг шимолий қисмида яшайди, баъзида Шимолий денгизга ҳам сузиб келади. Жорий йил феврал ойида уларнинг ўлими билан боғлиқ иккита ҳолат аниқланган эди: аввалига Зюлт оролидан 14 метрли кашалот, кейинроқ Минзенер-Оог кимсасиз оролидан ёшроқ ва озиб кетган букри кит жасади топилган. Сутэмизувчиларнинг биринчиси қирғоққа чиқиб қолиб, ўз вазнини кўтаролмай нобуд бўлган, иккинчисининг ўлимига эса ичак паразитлари сабаб бўлган.
Мавзуга оид

14:29 / 16.05.2025
AI марказига айланмоқчи бўлган БАА, Путиндан хафа бўлмаган Трамп ва Ғазо бўйича режа – кун дайжести

13:58 / 15.05.2025
Истанбулга боришни рад қилган Путин, Трампнинг Қатардаги триллионлик келишувлари ва Ғазодаги шифохонага зарба – кун дайжести

14:23 / 14.05.2025
АҚШ ва Саудиянинг $600 миллиардлик келишуви, ярадорларга тўлган Ғазо, санкциялар ечилаётган Сурия ва Покистонга ультиматум – кун дайжести

13:23 / 13.05.2025