Jahon | 09:45 / 26.06.2025
2609
6 daqiqa o‘qiladi

Zelenskiy: Rossiyalik barcha harbiy jinoyatchilar javobgarlikka tortiladi

Ukraina prezidenti Strasburgda «Putin uchun tribunal» yaratish to‘g‘risidagi kelishuvni imzoladi va yevropalik siyosatchilarga birlashgan Yevropa Rossiyadan kuchliroq ekanini har kuni eslatib turishni maslahat berdi.

Foto: Jakub Porzycki/NurPhoto via Getty Images

Volodimir Zelenskiy Ukraina prezidenti lavozimini egallaganidan beri birinchi marta Strasburgga keldi. Buning yaxshi sababi ham bor edi: 25 iyun, chorshanba kuni Kiyev va Yevropa Kengashi (YeK) Ukrainaga qarshi tajovuz jinoyati bo‘yicha Maxsus tribunal yaratish to‘g‘risidagi kelishuvni imzoladi. Bu adolat yo‘lining faqat boshlanishi, dedi Zelenskiy Yevropa Kengashi Parlament assambleyasi (YeKPA) a’zolariga murojaat qilib. «Biz buni amalga oshirish uchun real qadamlar tashlashimiz kerak. Va har bir rossiyalik harbiy jinoyatchini javobgarlikka tortish uchun kuchli siyosiy va huquqiy hamkorlik zarur», — dedi Ukraina davlat rahbari.

Biroz oldin u Haagadagi NATO sammitida qatnashgan edi. Va, odatda, bunday logistik jihatdan murakkab voqealar paytida sodir bo‘ladigandek, Volodimir Zelenskiyning Strasburgga tashrifi deyarli bir soat kechikib boshlandi. Biroq Yevropa Kengashining oliy rahbariyati, Yevropa Ittifoqiga a’zo 46 davlat elchilari va Yevropa saroyi eshigi oldida Zelenskiyni kutib olish uchun yig‘ilganlarning barchasi tushunib, prezident kortejining kelishini sabr bilan kutdi.

Qo‘l berib ko‘rishish va salomlashishdan so‘ng, Volodimir Zelenskiy va YeK bosh kotibi Alen Berse Yevropa Ittifoqi Vazirlar qo‘mitasi majlislar zaliga yo‘l oldi va u yerda Ukrainaga qarshi bosqinchilik jinoyati bo‘yicha Maxsus tribunal bo‘yicha ikki tomonlama bitimni imzoladi. Bersening so‘zlariga ko‘ra, keyingi qadam kengaytirilgan qisman kelishuv bo‘yicha muzokaralarni boshlash bo‘ladi, bu esa «imkon qadar ko‘proq mamlakatlar tribunalga qo‘shilish va uni boshqarishga yordam beradi».

YeKPA a’zolari Zelenskiyni sessiyalar zalida qarsaklar bilan kutib oldi. "Janob Prezident, uyga xush kelibsiz!" - deya assambleya rahbari Teodoros Rusopulos uni kutib oldi. Volodimir Zelenskiy o‘z nutqida Rossiyaning keng ko‘lamli bostirib kirishi boshlanganidan beri YeKPA Ukrainani qo‘llab-quvvatlovchi 30 ga yaqin rezolyutsiya qabul qilganini ta’kidladi. Yevropa Kengashi esa harbiy tajovuz tufayli Rossiyani a’zoligidan chiqarib tashlagan birinchi yirik xalqaro tashkilot bo‘ldi. «Siz Ukrainaga qilingan hujum butun Yevropaga qilingan hujum ekanligini aniq aytdingiz», — deya ta’kidladi Ukraina prezidenti.

U YeKPA a’zolarini maxsus tribunal «haqiqiy ayblovlar»ni ilgari surishni va «haqiqiy hukmlar» chiqarishni boshlashi uchun barcha sa’y-harakatlarni qilishga chaqirdi. Zelenskiy, shuningdek, sa’y-harakatlarni tribunal yaratishga emas, balki «qurol, texnologiya va dronlarga» qaratish yaxshiroq deb hisoblaydigan skeptiklarga ham javob berdi. Ukrainani harbiy qo‘llab-quvvatlash va Rossiyaga qarshi qattiq sanksiyalar, albatta, juda zarur, lekin «adolat ham muhim, u shunday ishlashi kerakki, urush jinoyatchilari yashirinadigan joy qolmasligi kerak», dedi Ukraina prezidenti. «Haaga adolat qaror topishini kutmoqda. Bunga imkon yaratgan barchaga rahmat», — deya ta’kidladi Zelenskiy.

Ukraina prezidentining nutqidan so‘ng YeKPAdagi har bir siyosiy guruh vakili unga savol berishi mumkin bo‘ldi. Germaniyalik sotsial-demokrat Frank Shvabe assambleya Ukrainaning tiklanish sur’atlarini tezlashtirishga qanday yordam berishi mumkinligini so‘radi. Bunga javoban Volodimir Zelenskiy Yevropa mamlakatlaridagi yirik biznes va xususiy tadbirkorlarni u yerda ish o‘rinlari yaratish uchun bugun ushbu jarayonda ishtirok etishga chaqirdi. Urush paytida sarmoya kiritish «balki undan keyin ham muhimroqdir»: bu siz Ukraina g‘alaba qozonishiga ishonganingizni anglatadi, dedi u.

Iqtisodiyoti Ukrainaga qarshi urushni moliyalashtira olmasligi uchun Rossiyaga qarshi sanksiyalarni kuchaytiring, — Zelenskiy britaniyalik konservatorlar vakili Kristofer Choupning Yevropa hamkorlari Kiyevga yana qanday yordam berishi mumkinligi haqidagi savoliga shunday javob berdi. «Biz omon qolish uchun harbiy yordamga muhtojmiz. Lekin Rossiyaning ishtahasini kamaytirish uchun imkon qadar qattiq sanksiyalarni joriy qilish kerak», — dedi Ukraina prezidenti va bu birinchi navbatda Rossiyaning bank sektori va energetika sohasiga tegishli ekanligini ta’kidladi.

Volodimir Zelenskiyning YeKPA deputatlari bilan suhbatini Ispaniyadan kelgan «so‘llar» vakili Laura Kastelning Kiyev yakuniy tinchlik kelishuviga qanday qarashi va urush qanday sharoitlarda yakunlanishi haqidagi savoliga javob berish bilan yakunlagani ramziy ma’noga ega bo‘ldi. Ukrainada tinchlik qanday bo‘lishi kerakligi haqida bir nechta fikrlar mavjud, ammo Zelenskiy ularni oshkor qilishdan bosh tortdi — «Rossiya ular haqida bilib qolmasligi uchun». Ammo u Ukraina hech qanday ultimatum ko‘rinishidagi tinchlik muzokaralarini qabul qilmasligini ishonch bilan aytdi. «Ozodlikning biz uchun bahosi yo‘q, mustaqilligimizni sotmaganimiz uchun, menimcha, biz buni urushning boshidanoq ko‘rsatdik», deb tushuntirdi u.

Ukraina prezidentining Strasburgga tashrifi kech tunda yakunlandi. U YeKPA prezidenti taklif qilgan qahvadan bosh tortdi va qator qo‘l berib ko‘rishish va bir nechta selfilardan so‘ng Yevropa saroyini tark etdi.

Mavzuga oid