Toshkentda uy-joyga investitsiyalar daromadliligi 4,5 barobarga pasaydi

Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Makroiqtisodiy va hududiy tadqiqotlar instituti mutaxassislari tomonidan Toshkent shahrida ko‘p qavatli uy-joylarga investitsiyalarning daromadliligi tahlil qilindi.

Yer resurslarining cheklanganligi va aholi sonining oshib borishi sharoitida ko‘chmas mulkka investitsiya kiritish mulkka egalik qilish bilan birga, barqaror daromad olish imkonini beradi. Bunda, ko‘chmas mulkni ijaraga berish hamda mulk qiymatining ma’lum vaqtdan keyin oshishi (kapital o‘sish) hisobiga daromad olish mumkin.

2025 yil aprelida Toshkent shahrida uy-joyga investitsiyalarning daromadliligi 6,2 foizgacha tushdi (2024 yil aprelda — 27,8 foiz). Bunda, mazkur davrda ijaradan keladigan o‘rtacha daromad 10,9 foizdan 8,5 foizgacha kamaygan bo‘lsa, uy-joylarning o‘rtacha narxi 2,4 foiz arzonladi.

Lekin, uy-joyga investitsiyalar daromadliligi ko‘chmas mulkning joylashgan hududi va xonalar soniga qarab bir-biridan sezilarli farqlanadi:

✔️1 xonali: Shayxontohur – 25,1 foiz (2024 yil aprel – 41,4 foiz), Mirobod – 0,4 foiz (24,7 foiz);
✔️2 xonali: Yakkasaroy – 16,2 foiz (12,1 foiz), Uchtepa – -2,0 foiz (27,1 foiz);
✔️3 xonali: Yakkasaroy – 16,8 foiz (27,0 foiz), Uchtepa – 1,6 foiz (23,6 foiz);
✔️4 xonali: Yakkasaroy – 15,6 foiz (25,2 foiz), Olmazor – -2,5 foiz (21,3 foiz).

2024 yilning aprel oyida Toshkent shahrida uy-joy xarid qilib, joriy yil aprel oyida ushbu uyni sotishga to‘g‘ri kelgan investorlar bir yil ichida uy-joylar bozor qiymatining pasayishi sababli uyni xarid narxidan o‘rtacha 2,4 foiz kamiga realizatsiya qilishga majbur bo‘lishdi. Xususan, ushbu ko‘rsatkich Uchtepa tumanida 7,4 foizni, Yunusobod tumanida 4,4 foizni, Olmazor tumanida 4,2 foizni tashkil qildi. Lekin, Toshkent shahrida nisbatan qimmat uy-joylar joylashgan tumanlardan Shayxontohur va Yakkasaroyda uy-joy narxi o‘zgarishidan ko‘rilgan foyda o‘rtacha 6 foizni tashkil etdi.

Joriy yilning aprel oyida Toshkent shahrida uy-joylar ijarasidan olinadigan o‘rtacha daromad pasayishda davom etdi. 2024 yilning aprel oyida o‘rtacha daromadlilik 10,9 foizni tashkil etgan bo‘lsa, 2025 yilning aprel oyiga kelib ushbu ko‘rsatkich 8,1 foizgacha pasaydi. Mazkur davrda, ushbu ko‘rsatkich bo‘yicha eng yuqori o‘rtacha daromadlilik Mirobodda 9,2 foiz (2024 yil aprel oyida – 11,2 foiz) va Shayxontohurda 8,9 foiz (12,6 foiz) qayd etildi.

Daromadlilik darajasi bo‘yicha investitsion jozibadorligi yuqoriroq bo‘lgan 1 va 2 xonali xonadonlar uchun daromadlilik darajasi mos ravishda 8,5 foiz va 6,3 foizgacha tushdi. Joriy yil yanvar oyida ushbu ko‘rsatkichlar 14,3 foiz va 7,5 foizni tashkil etib, 2024 yilning aprel oyiga (mos ravishda 30,2 foiz va 25,5 foiz) nisbatan sezilarli darajada kamaygan edi. Shuningdek, joriy yil aprel oyida 3 va 4 xonali xonadonlar uchun daromadlilik ko‘rsatkichi 6,7 foiz va 3,3 foizgacha kamaydi (2024 yil aprelda – 24,9 foiz va 30,6 foiz).

2024 yil aprelidan 2025 yilning aprel oyigacha bo‘lgan davrda jismoniy shaxslarning chet el valutasidagi muddatli depozitlari bo‘yicha o‘rtacha foiz stavkasi 5,1 foiz atrofida tebranib turgan bo‘lsa, milliy valutadagi muddatli depozitlar bo‘yicha o‘rtacha stavka 22 foizni tashkil etgan. Ushbu raqamlar, bir tomondan, uy-joyning investitsiyaviy daromadliligi jismoniy shaxslarning chet el valutasidagi muddatli depozitlaridan olinadigan o‘rtacha daromadlilikka yaqinlashayotganidan dalolat bersa, boshqa tomondan, milliy valutadagi depozitlar bo‘yicha foiz stavkalari jozibadorligi oshib borayotganini ko‘rsatadi.