AQShning Grenlandiyani sotib olishi asr bitimiga aylanishi mumkin - The Economist
The Economist nashri Donald Trampning Grenlandiyani sotib olish g‘oyasini “asr kelishuvi” deb atagan holda o‘rganib chiqdi. Bu g‘oya bir qarashda real emasdek tuyulsa-da, uning strategik va iqtisodiy afzalliklariga qarab, nima uchun bu taklif muhokama markaziga qaytganini tushunish mumkin.

Illustration: Alvaro Bernis
Aholisi 56 ming kishini tashkil etuvchi Grenlandiyaning yalpi ichki mahsuloti 3 milliard dollarni tashkil qiladi, ya’ni AQSh bilan solishtirganda – juda kichik iqtisodiyot. Lekin Grenlandiya hali ochilmagan katta salohiyatga ega.
Orol zamonaviy texnologiyalar va yashil energetika uchun zarur nodir qazilma metallar va boshqa qimmatli minerallar zaxiralariga ega. Shuningdek, Grenlandiya qirg‘oqlari yaqinida 52 milliard barrel neft bo‘lishi mumkinligi taxmin qilinmoqda, bu uning strategik ahamiyatini yanada oshiradi.
Orolning joylashuvi ham muhim omil. AQSh va Rossiya o‘rtasidagi hududda joylashgan Grenlandiya Amerikaning mudofaa qobiliyatini kuchaytirib, Arktikada kuzatuv va Grenlandiya–Islandiya–Buyuk Britaniya o‘rtasidagi muhim dengiz yo‘nalishini nazorat qilish imkonini oshirishi mumkin.
Maqolada aytilishicha, agar AQSh har bir grenlandiyalikni millionerga aylantirish yoki shunga o‘xshash boshqa biror katta taklifni bersa, bu bitim o‘zaro manfaatli bo‘lishi mumkin. Lekin bunday taklif Grenlandiyaning o‘z taqdirini o‘zi belgilash huquqi va resurslarni qazib olish bilan bog‘liq xatarlar kabi siyosiy va amaliy savollarni keltirib chiqaradi.
Bu kelishuv amalga oshishi ehtimoli past bo‘lsa-da, maqola mualliflari bunday strategik qarorlar tarixni qanday o‘zgartirib yuborishini ta’kidlashmoqda. Masalan, o‘tmishda Luiziana va Alyaskani sotib olish masalalari ham avvaliga bahsli bo‘lgan, lekin bugungi kunda ular AQSh iqtisodiyoti va geosiyosiy mavqeini kuchaytirgan, uzoqni ko‘zlab qabul qilingan qarorlar sifatida e’tirof etiladi.
Tavsiya etamiz
AQShda xatolik tufayli 400 yilga qamalgan erkakka 1,7 mln dollar kompensatsiya to‘landi
Jahon | 23:34 / 04.07.2025
«Ba’zilar uchun genotsid daromadli» - BMT eksperti butun dunyoni Isroil bilan savdoni to‘xtatishga chaqirdi
Jahon | 18:56 / 04.07.2025
40 daraja issiq: bunaqa paytda xodimlar qanday huquqlarga ega?
Jamiyat | 17:15 / 03.07.2025
Issiqdan qanday saqlanish kerak? – JSST tavsiyalari
O‘zbekiston | 16:06 / 02.07.2025
So‘nggi yangiliklar
-
Superliga. «Paxtakor» «Navbahor»ni mag‘lub etdi, «Dinamo»-«Nasaf» o‘yini durang bilan yakunlandi
Sport | 23:58 / 06.07.2025
-
Pokistonda 5 qavatli bino qulab tushdi. Qurbonlar bor
Jahon | 23:25 / 06.07.2025
-
Britaniya buyurtmalar yo‘qligi bois Eurofighter Typhoon qiruvchilarini ishlab chiqarishni to‘xtatdi
Jahon | 22:38 / 06.07.2025
-
Xitoy Putindan NATOga hujum qilishni so‘raydi - alyans bosh kotibi
Jahon | 22:07 / 06.07.2025
Mavzuga oid

17:41 / 06.07.2025
AQShda qullikni bekor qilish haqidagi hujjat 13,7 mln dollarga sotildi

15:19 / 06.07.2025
Tramp bilan urushib qolgan Mask yangi partiya tuzmoqda

11:10 / 06.07.2025
“Sun’iy intellekt bizni ishsiz qoldirmaydi, lekin...” - AQShdagi o‘zbek tadqiqotchisi bilan suhbat

22:28 / 05.07.2025