Qoʻshimcha funksionallar
-
Tungi ko‘rinish
Havo ifloslanishi uzoq davom etsa, bolalar va kattalarda astmaga chalinish xavfi ortadi - tadqiqot
Uzoq davom etgan havo ifloslanishi bolalar va kattalarda astmaga chalinish xavfini sezilarli darajada oshiradi. 2019 yilda dunyo bo‘ylab qayd etilgan astma holatlarining qariyb uchdan bir qismi havodagi mayda chang zarrachalari (PM2,5) ta’siriga bog‘liq bo‘lgan.

Foto: Getty Images
Xitoy Fanlar akademiyasi va Vashington universiteti olimlari PM2,5 zarrachalarining uzoq muddatli ta’siri bolalar va kattalarda astma rivojlanishga qanday hissa qo‘shishini baholadi. Tadqiqot natijalari One Earth jurnalida chop etildi.
Tahlillardan ma’lum bo‘lishicha, PM2,5 konsentratsiyasining har 10 mkg/m³ ga oshishi bolalarda barcha turdagi astma rivojlanish xavfini 21,4 foizga, katta yoshli odamlarda 7,1 foizga oshiradi. PM2,5 ta’siriga uchragan yoshlarda astma xavfi yuqoriroq bo‘lgan, katta yoshlilarda esa chang zarrachalari ko‘proq umumiy salomatlikka xavf solgan.
Bundan tashqari, olimlar 2019 yilda butun dunyo bo‘ylab PM2,5 zarrachalarining uzoq muddatli ta’siri astma oqibatida yuzaga kelgan qo‘shimcha 0,12 millionta o‘limga sabab bo‘lganini aniqladi. 2019 yilning o‘zida 11,4 millionta odam PM2,5 ta’sirida astmaga chalingan.
Tahlilda 1027 ta qayd ma’lumotlar o‘rganib chiqildi — ular 22 mamlakatning 25 milliondan ortiq aholisi ishtirok etgan tadqiqotlarda yozib olingandi. PM2,5 ning astma xavfiga ta’sirini baholash maqsadida “ta’sir-javob” tahlili o‘tkazildi.
Mualliflarning xulosasiga ko‘ra, PM2,5 ning uzoq muddatli ta’siri bolalar va kattalarda astma rivojlanish xavfini sezilarli darajada oshiradi. Shu sababli, havoning ifloslanishiga qarshi yanada samarali chora-tadbirlarni ishlab chiqish nihoyatda muhim.
Ma’lumot uchun, noyabr oyi boshida Xalqaro IQAir ko‘rsatkichlari Toshkent shahrida havo sifati o‘ta yomon bo‘lganini qayd etdi. Shahar havosida zaharli zarrachalar miqdori 780 mkg/m3 darajagacha oshgan.
Tavsiya etamiz
Roman Starovoyt – urushning kursidagi qurboni
Jahon | 22:00 / 08.07.2025
Qozog‘istonda kuydirgi tarqaldi, ikki qishloq karantinga olindi
Jahon | 17:57 / 08.07.2025
11 iyuldan IELTS imtihonini qog‘ozda topshirish bekor qilinadi
O‘zbekiston | 15:45 / 08.07.2025
O‘zbekistonning 5 ta viloyatida sel xavfi e’lon qilindi
O‘zbekiston | 13:18 / 08.07.2025
So‘nggi yangiliklar
-
Estoniya NATO qaroriga muvofiq mudofaa xarajatini oshiradi
Jahon | 11:02
-
Tramp Moldova va yana yetti davlatga bojlar joriy qilmoqda
Jahon | 10:39
-
Rossiya Kiyevga dronlar va ballistik raketalar bilan hujum qildi
Jahon | 10:20
-
Andijon va Surxondaryoda soliq boshqarmalari bosh inspektorlari ushlandi
Jamiyat | 10:16
Mavzuga oid

13:35 / 27.03.2025
Olimlar inson qanday qarishini yangicha usulda o‘rgana boshladi

10:30 / 10.03.2025
Oqilona ekologik siyosat tufayli Antarktika ustidagi ozon qatlami tiklandi - olimlar

16:22 / 05.03.2025
Smartfonlardan atigi 72 soat voz kechish ham miya uchun foydali - tadqiqot

12:22 / 05.03.2025