Зеленский: Россиялик барча ҳарбий жиноятчилар жавобгарликка тортилади

Володимир Зеленский Украина президенти лавозимини эгаллаганидан бери биринчи марта Страсбургга келди. Бунинг яхши сабаби ҳам бор эди: 25 июн, чоршанба куни Киев ва Европа Кенгаши (ЕК) Украинага қарши тажовуз жинояти бўйича Махсус трибунал яратиш тўғрисидаги келишувни имзолади. Бу адолат йўлининг фақат бошланиши, деди Зеленский Европа Кенгаши Парламент ассамблеяси (ЕКПА) аъзоларига мурожаат қилиб. «Биз буни амалга ошириш учун реал қадамлар ташлашимиз керак. Ва ҳар бир россиялик ҳарбий жиноятчини жавобгарликка тортиш учун кучли сиёсий ва ҳуқуқий ҳамкорлик зарур», — деди Украина давлат раҳбари.

Бироз олдин у Ҳаагадаги НАТО саммитида қатнашган эди. Ва, одатда, бундай логистик жиҳатдан мураккаб воқеалар пайтида содир бўладигандек, Володимир Зеленскийнинг Страсбургга ташрифи деярли бир соат кечикиб бошланди. Бироқ Европа Кенгашининг олий раҳбарияти, Европа Иттифоқига аъзо 46 давлат элчилари ва Европа саройи эшиги олдида Зеленскийни кутиб олиш учун йиғилганларнинг барчаси тушуниб, президент кортежининг келишини сабр билан кутди.

Қўл бериб кўришиш ва саломлашишдан сўнг, Володимир Зеленский ва ЕК бош котиби Ален Берсе Европа Иттифоқи Вазирлар қўмитаси мажлислар залига йўл олди ва у ерда Украинага қарши босқинчилик жинояти бўйича Махсус трибунал бўйича икки томонлама битимни имзолади. Берсенинг сўзларига кўра, кейинги қадам кенгайтирилган қисман келишув бўйича музокараларни бошлаш бўлади, бу эса «имкон қадар кўпроқ мамлакатлар трибуналга қўшилиш ва уни бошқаришга ёрдам беради».

ЕКПА аъзолари Зеленскийни сессиялар залида қарсаклар билан кутиб олди. "Жаноб Президент, уйга хуш келибсиз!" - дея ассамблея раҳбари Теодорос Русопулос уни кутиб олди. Володимир Зеленский ўз нутқида Россиянинг кенг кўламли бостириб кириши бошланганидан бери ЕКПА Украинани қўллаб-қувватловчи 30 га яқин резолюция қабул қилганини таъкидлади. Европа Кенгаши эса ҳарбий тажовуз туфайли Россияни аъзолигидан чиқариб ташлаган биринчи йирик халқаро ташкилот бўлди. «Сиз Украинага қилинган ҳужум бутун Европага қилинган ҳужум эканлигини аниқ айтдингиз», — дея таъкидлади Украина президенти.

У ЕКПА аъзоларини махсус трибунал «ҳақиқий айбловлар»ни илгари суришни ва «ҳақиқий ҳукмлар» чиқаришни бошлаши учун барча саъй-ҳаракатларни қилишга чақирди. Зеленский, шунингдек, саъй-ҳаракатларни трибунал яратишга эмас, балки «қурол, технология ва дронларга» қаратиш яхшироқ деб ҳисоблайдиган скептикларга ҳам жавоб берди. Украинани ҳарбий қўллаб-қувватлаш ва Россияга қарши қаттиқ санкциялар, албатта, жуда зарур, лекин «адолат ҳам муҳим, у шундай ишлаши керакки, уруш жиноятчилари яширинадиган жой қолмаслиги керак», деди Украина президенти. «Ҳаага адолат қарор топишини кутмоқда. Бунга имкон яратган барчага раҳмат», — дея таъкидлади Зеленский.

Украина президентининг нутқидан сўнг ЕКПАдаги ҳар бир сиёсий гуруҳ вакили унга савол бериши мумкин бўлди. Германиялик социал-демократ Франк Швабе ассамблея Украинанинг тикланиш суръатларини тезлаштиришга қандай ёрдам бериши мумкинлигини сўради. Бунга жавобан Володимир Зеленский Европа мамлакатларидаги йирик бизнес ва хусусий тадбиркорларни у ерда иш ўринлари яратиш учун бугун ушбу жараёнда иштирок этишга чақирди. Уруш пайтида сармоя киритиш «балки ундан кейин ҳам муҳимроқдир»: бу сиз Украина ғалаба қозонишига ишонганингизни англатади, деди у.

Иқтисодиёти Украинага қарши урушни молиялаштира олмаслиги учун Россияга қарши санкцияларни кучайтиринг, — Зеленский британиялик консерваторлар вакили Кристофер Чоупнинг Европа ҳамкорлари Киевга яна қандай ёрдам бериши мумкинлиги ҳақидаги саволига шундай жавоб берди. «Биз омон қолиш учун ҳарбий ёрдамга муҳтожмиз. Лекин Россиянинг иштаҳасини камайтириш учун имкон қадар қаттиқ санкцияларни жорий қилиш керак», — деди Украина президенти ва бу биринчи навбатда Россиянинг банк сектори ва энергетика соҳасига тегишли эканлигини таъкидлади.

Володимир Зеленскийнинг ЕКПА депутатлари билан суҳбатини Испаниядан келган «сўллар» вакили Лаура Кастелнинг Киев якуний тинчлик келишувига қандай қараши ва уруш қандай шароитларда якунланиши ҳақидаги саволига жавоб бериш билан якунлагани рамзий маънога эга бўлди. Украинада тинчлик қандай бўлиши кераклиги ҳақида бир нечта фикрлар мавжуд, аммо Зеленский уларни ошкор қилишдан бош тортди — «Россия улар ҳақида билиб қолмаслиги учун». Аммо у Украина ҳеч қандай ултиматум кўринишидаги тинчлик музокараларини қабул қилмаслигини ишонч билан айтди. «Озодликнинг биз учун баҳоси йўқ, мустақиллигимизни сотмаганимиз учун, менимча, биз буни урушнинг бошиданоқ кўрсатдик», деб тушунтирди у.

Украина президентининг Страсбургга ташрифи кеч тунда якунланди. У ЕКПА президенти таклиф қилган қаҳвадан бош тортди ва қатор қўл бериб кўришиш ва бир нечта селфилардан сўнг Европа саройини тарк этди.