NASA афсонавий Voyager зондини 25 миллиард километр масофадан таъмирлашга муваффақ бўлди

NASA муҳандислари ақлбовар қилмайдиган ишни амалга оширди: улар Ердан деярли 25 миллиард километр узоқликдаги «Voyager 1» зондини масофадан туриб таъмирлашга муваффақ бўлди. Улкан масофага қарамай, жамоа 2004 йилдан бери ишламаётган двигателларини қайта ишга туширишга эришди.

Афсонавий зонд 1977 йил 5 сентябрдан бери коинот бўйлаб саёҳат қилмоқда. Юпитерни кузатиш бўйича ўзининг асосий миссиясини бажаргандан сўнг, у парвозни давом эттирди ва Қуёш тизимидан узоқлашиб, юлдузлараро фазога кирди. Унинг кўпгина таркибий қисмлари узоқ вақтдан бери ўчириб қўйилган: баъзилари энди керак эмаслиги сабабли, бошқалари бузилгани сабабли.

Зонд антеннасини Ерга қаратиб туриши учун двигателлар муҳим аҳамиятга эга. Аввал муҳандислар уларни баъзида ишга тушириб турарди. Аммо 2004 йилда кичик иситгичлар қувватни йўқотганидан сўнг, тузатиб бўлмас деб топилди ва двигателлар ўчириб қўйилди.

Яқинда муҳандислар вазиятни қайта кўриб чиқди. Улар контактларнинг занглашига олиб келган носозлик тизимни ўчириб қўйган бўлиши мумкинлигини тахмин қилди. Агар уни масофавий буйруқ орқали қайта ёқиш мумкин бўлса, двигателлар ишлаши мумкин эди.

Жараён хавфли эди. Жамоа ҳаракатсиз асосий двигателларни ишга тушириши ва иситгич билан боғлиқ муаммони ҳал қилишга ҳаракат қилиши керак эди. Агар автоматик тизим двигателни қизиб кетгунча тасодифан ишга туширса, бу портлашга олиб келиши мумкин. Шунинг учун олимлар космик кеманинг ҳолатини аниқ ўлчаш учун юлдуз кузатувчисидан фойдаланишди.

Бу ҳатто Ерда ҳам қийин иш бўлиб, сигнал юбориш 23 соатдан кўпроқ вақтни олади. Бироқ, NASA манёврни амалга оширди ва иситгичларни муваффақиятли қайта ишга туширди ва асосий двигателлар яна ишлай бошлади.

«Бу ажойиб лаҳза бўлди. Ўша куни жамоанинг руҳияти жуда юқори эди. Бу двигателлар ўлик деб ҳисобланарди, бироқ муҳандисларимиздан бири уларнинг ишдан чиқишининг яна бир сабаби борлигини ва уни тузатиш мумкинлигини айтди. Биз буни қилганимиз шунчаки мўъжиза», деди миссия раҳбари Тодд Барбер.

«Voyager 1» зонди 1977 йилда фазога учирилди, унинг асосий вазифаси Юпитер ва Сатурнни тадқиқ қилиш эди. Станция ушбу сайёралар йўлдошларининг батафсил суратларини олган биринчи космик зонд бўлди. Асосий миссияни тугатгандан сўнг, у парвозни давом эттирди ва Қуёш тизимининг узоқ ҳудудларини, жумладан Кёйпер камарини ва гелиосфера чегарасини ўрганиш учун қўшимча миссияни бошлади.

Қурилма бортида олтин диск бўлиб, унга эҳтимолий ўзга сайёраликлар учун мўлжалланган мурожаат, шунингдек, бир қатор тасвирлар ва товушлар ёзилган.