Қозоғистон россиялик тўрт депутат ва Давлат думаси вице-спикерининг мамлакатга киришини тақиқлади

Қозоғистон ҳукумати Россия Давлат думасининг тўрт нафар депутати ва бир нафар собиқ парламент аъзосининг мамлакатга киришини тақиқлади. Бу ҳақда республика ҳукуматидаги манбасига таяниб, Deutsche Welle хабар берди.

Нашр суҳбатдошининг сўзларига кўра, тақиққа россиялик ушбу депутатларнинг Қозоғистон ва унинг раҳбариятига нисбатан очиқчасига ҳақоратомуз ва душманона баёнотлари сабаб бўлган. «Қора рўйхат»дан Давлат думаси вице-спикери Пётр Толстой, Халқаро ишлар бўйича қўмита раисининг биринчи ўринбосари Вячеслав Никонов, «Единая Россия» партияси депутатлари Евгений Фёдоров ва Константин Затулин, шунингдек, «Россотрудничество» раҳбари ва Давлат думасининг собиқ депутати Евгений Примаков ўрин олган.

Толстой олдинроқ Украинадан кейин Россия учун Қозоғистон «навбатдаги муаммога» айланиши мумкинлигини маълум қилганди. У, шунингдек, Олмаотани «руслар томонидан қурилган Верний шаҳри» деб атаган ва Қозоғистонни Россиядан узоқлашиш учун «ўз тарихини ўйлаб топишга» уринишда айблаган. Никонов федерал телевидениедаги чиқиши давомида «Қозоғистон шунчаки мавжуд эмас» дея таъкидлаб, замонавий Қозоғистон ҳудудларини «Россия ва СССР совғаси» деб таърифлаган. Фёдоров Никоновнинг фикрларини қўллаб-қувватлаган ва Россия Қозоғистондан ўз ҳудудларини қайтаришни талаб қилиш ҳуқуқига эга эканини айтган. Бундан ташқари, Фёдоровнинг сўзларига кўра, Қозоғистон «халқаро ҳуқуқларга мувофиқ СССР таркибидан чиқмаган», бу эса унинг давлатчилиги «тўлиқ қонуний эмаслигини» англатади.

Константин Затулин 2022 йилда ўзини мустақил деб эълон қилган ДХР ва ЛХРни тан олишдан бош тортган Қозоғистон президенти Қосим-Жўмарт Тўқаевнинг позициясини кескин танқид қилганди. Депутат тўлиқ ҳамкорлик бўлмаса, «ҳар қандай ҳолат юз бериши» мумкинлигини айтиб, Украинани мисол қилиб келтирган.

Примаков эса Қозоғистон ҳукуматини «рус тилига қарши миллатчиларнинг ҳаракатларига» эътиборсизликда айблаган. Кейинчалик у Қозоғистон ахборот вазири Асқар Умаров билан ишлашдан бош тортиб, уни «русофоб ярамас» деб атаган.

DW’нинг қайд этишича, депутатлардан ташқари, «персона нон грата» рўйхатига пропагандачилар Тина Канделаки ва Тигран Кеосаян, сиёсатшунос Никита Мендкович, «рус дунёси» мафкурачиси Александр Дугин ҳамда россиялик тарихчи Андрей Грозин ҳам киритилган. Грозинга яқинда ҳеч қандай изоҳсиз Қозоғистонга кириш тақиқланганди.

Грозин МДҲ мамлакатлари институти қошидаги Қозоғистон ва Марказий Осиё бўлимини бошқаради. У 28 апрел куни Россия-Қозоғистон муносабатларидаги муаммолар бўйича муҳокамада, 29 апрел куни эса икки мамлакат ўртасидаги хавфсизлик ва гуманитар ҳамкорлик масалаларига бағишланган давра суҳбатида иштирок этиши керак эди. Бироқ 27 апрел куни Остона аэропортида паспорт назоратидан ўтаётганда унга мамлакатга кириш рад этилган. Институт бунинг сабабларини аниқлай олмаган.

Эслатиб ўтамиз, 2023 йилда ҳам шунга ўхшаш ҳолат содир бўлганди — институт директори, депутат Затулин Бойқўнғирдан космик кемани учириш маросимида қатнашиш учун Қозоғистонга борган, бироқ у бир неча соат мамлакатга киритилмаган эди. Ўшанда вазиятни ҳал этишга эришилган.