Qoʻshimcha funksionallar
-
Tungi ko‘rinish
Astronomlar Yerdan 120 yorug‘lik yili uzoqlikdagi sayyorada hayot belgisini topdi
Uning atmosferasida dimetil sulfid mavjudligi aniqlandi, bu molekula Yerda faqat tirik organizmlar, xususan, dengiz o‘tlari tomonidan ishlab chiqiladi.

Foto: University of Cambridge
Astronomlar Quyosh tizimidan tashqaridagi sayyorada hayot mavjudligini ko‘rsatishi mumkin bo‘lgan kimyoviy birikmani aniqladi. Gap Yerdan 120 yorug‘lik yili uzoqlikda Arslon yulduz turkumida joylashgan K2-18b ekzosayyorasi haqida ketmoqda. Jyeyms Uebb teleskopi bilan takroriy kuzatishlar atmosferada dimetil sulfid mavjudligini aniqladi, bu molekula Yerda faqat tirik organizmlar, xususan, dengiz o‘tlari tomonidan ishlab chiqiladi.
Tadqiqot rahbari, Kembrij universiteti astrofiziki Nikku Madxusudxan so‘zlariga ko‘ra, bu ma’lumotlar K2-18b sayyorasini hayot mavjud bo‘lishi mumkin bo‘lgan iliq okean qoplaganini ko‘rsatadi. Olim voqeani «inqilobiy lahza» deb atadi va insoniyat ehtimoliy yashash mumkin bo‘lgan sayyorada biosignatlarni birinchi marta kashf qilganini ta’kidladi.
K2-18b sayyorasi 2017 yilda kashf etilgan va subneptun deb ataladi - Yerdan kattaroq, lekin Neptundan kichikroq sayyora. 2021 yilda Madxusudxanning tadqiqot guruhi bunday obektlar uchun yangi atamani ishlab chiqdi: hycean-sayyora, «vodorod» va «okean» so‘zlarining kombinatsiyasi. Olimlar ularda iliq suv yuzasi va vodorodga boy atmosfera bo‘lishi mumkinligini taxmin qilmoqda.
K2-18b sayyorasidagi dimetil sulfid haqida birinchi eslatma 2023 yilda paydo bo‘lgan, ammo signal juda zaif edi. Teleskop bortida boshqa asbob yordamida olib borilgan keyingi kuzatishlar nafaqat dimetil sulfidning, balki tegishli birikma - dimetil disulfidning ham mavjudligini aniqladi. Bundan tashqari, olimlarning hisob-kitoblariga ko‘ra, sayyoradagi dimetil sulfid konsentratsiyasi Yer yuzidagi darajadan minglab marta yuqori bo‘lishi mumkin.
Biroq, boshqa tadqiqotchilar ehtiyot bo‘lishga chaqiradi. Ulardan ba’zilari K2-18b suv dunyosi emas, balki qalin vodorod atmosferasiga ega bo‘lgan erigan tosh massasi - hayot bilan mos kelmaydigan sharoitlar deb hisoblashadi. Gipotezani tasdiqlash maqsadida ushbu molekulalarning ekzosayyora sharoitida qanday harakat qilishini aniqlash uchun laboratoriya tajribalari va keyingi kuzatishlar kerak bo‘ladi.
Ziddiyatga qaramay, olimlar K2-18b sayyorasidan olingan yangi ma’lumotlar yerdan tashqaridagi hayotni qidirishda istiqbolli yo‘nalish ochadi, deb hisoblamoqda. Agar taxminlar tasdiqlansa, insoniyat bizning galaktikamiz qanchalik yashashga yaroqli ekanini tushunish uchun muhim qadam tashlaydi.
Tavsiya etamiz
„Uchastkavoy“ prezident bilan uchrashuvda kapitanga aylandi
O‘zbekiston | 15:27 / 11.07.2025
Tramp: NATO Ukraina uchun AQShdan qurol sotib oladi
Jahon | 11:21 / 11.07.2025
Eldor Shomurodov Turkiya klubiga o‘tdi
Sport | 11:12 / 11.07.2025
Taekvondochi Ulug‘bek Rashidov ikki yilga diskvalifikatsiya qilindi
Sport | 11:00 / 11.07.2025
So‘nggi yangiliklar
-
Har yakshanba kunlari Toshkentdan Maldivga to‘g‘ridan to‘g‘ri reyslar
O‘zbekiston | 09:00 / 11.07.2025
-
Importda yana muammo: Texnik tartibga solish agentligi muzlatkich va sovitkichlarni O‘zbekistonga kirgizmayapti
Iqtisodiyot | 18:37
-
Tramp 1 avgustdan Yevropa Ittifoqi tovarlariga 30 foizlik boj joriy qildi
Jahon | 18:13
-
Soliqqa oid nizolar bo‘yicha ekspert kengashi tuzildi – asosiy ma’lumotlar
Iqtisodiyot | 18:04
Mavzuga oid

21:52 / 21.06.2025
Olimlar birinchi marta Quyoshning sun’iy tutilishi qanday bo‘lishini ko‘rsatdi

21:33 / 12.06.2025
Tarixda birinchi marta Quyoshning janubiy qutbi suratga olindi

21:37 / 14.05.2025
Quyoshda 2025 yildagi eng kuchli chaqnash yuz berdi

16:48 / 05.05.2025