Asad davrida Suriyada 150 ming kishi bedarak yo‘qolgan. Ommaviy qabrlar birodarlik qabristonlari, yerto‘lalar va omborlarda topilmoqda

«Oq kaskalar» ko‘ngillilar tashkiloti Suriyada 2014 yilda, fuqarolik urushi davrida paydo bo‘lgan. U insonparvarlik yordami yetkazish bilan shug‘ullandi, harbiy harakatlar zonasidan tinch aholi evakuatsiyasini amalga oshirdi, vayronalarni demontaj qildi va halok bo‘lganlarni dafn etdi. 2024 yil dekabr oyida Bashar Asad tuzumi qulaganidan beri u fuqarolar urushi qurbonlarining birodarlik qabrlarini qidirmoqda va halok bo‘lganlarni aniqlash hamda qayta ko‘mish bilan shug‘ullanmoqda. Taxminiy hisob-kitoblarga ko‘ra, jazo amaliyotlari paytida rejim tomonidan o‘ldirilgan 150 mingga yaqin odam munosib dafn etilmagan.

Damashq yaqinidagi Adra shahrida joylashgan birodarlik qabridan jasadlarning eksgumatsiyasi
Emin Sansar / Anadolu / Getty Images

Adra va unga qo‘shni bo‘lgan Seyd-Nay shahrida Asadlar rejimining «siyosiy» qamoqxonalari joylashgandi. «Oq kaskalar»ning taxminiga ko‘ra, umumiy qabrlarga qatl qilingan yoki qiynoqqa solinib o‘ldirilgan mahbuslar dafn etilgan.

Damashqdan taxminan 40 kilometr masofadagi Al-Kutayfa birodarlik qabristonining yuqoridan ko‘rinishi
Narciso Contreras / Anadolu / Getty Images

Damashqdagi «Al-Mujtahid» shifoxonasi o‘likxonasida «Sednaya» «siyosiy» qamoqxonasi mahbuslarining qoldiqlari
Mohammed Nammoor / Anadolu / Getty Images

Damashqdagi «Al-Mujtahid» shifoxonasida tanib olish uchun osilgan jasadlarning fotosuratlari
Chris McGrath / Getty Images

«Oq kaskalar» Damashq chekkasidagi Sabin tumanidagi uylarning yerto‘lalaridan o‘nlab odamlarning qoldiqlarini topdi.
Omar Albam / AP / Scanpix / LETA

Asadlar tarafdorlari Sabinni 2011 yilda nazorat ostiga olgan. O‘shanda qo‘shni Hajar Asvad tumanida shiddatli janglar bo‘lib o‘tgan va aholining bir qismi Sabin orqali ketishga harakat qilgandi. Ularning ko‘pchiligi bedarak yo‘qolgan.

Damashq chekkasidagi Said-Zaynab omborxonasidan 20 dan ortiq kishining jasadlari qoldiqlari topilgan
Emin Sansar / Anadolu / Getty Images

Sabindan topilgan o‘nlab jasadlar kuyib ketgan
Salwan Georges / The Washington Post / Getty Images

Salwan Georges / The Washington Post / Getty Images

Damashqda 20 dan ortiq kishi jasadi topilgan yerto‘la
Salwan Georges / The Washington Post / Getty Images

#Suriya

Suriyada qurolli muxolifatning 2024 yil 27 noyabridan boshlangan keng ko‘lamli harbiy harakatlari oradan 12 kun o‘tib, 8 dekabrda Damashqning qulashiga olib keldi. Mamlakatda Asadlar sulolasining 53 yillik hukmronligi yakun topdi.