Трамп туғилган кунида Вашингтонда ҳарбий парад ўтказди. Мамлакат бўйлаб оммавий намойишлар бўлиб ўтмоқда

АҚШ бўйлаб минглаб одамлар шанба куни президент Доналд Трамп ва унинг Вашингтонда ўтказган ҳарбий парадига қарши норозилик намойишларига қўшилиш учун кўчаларга чиқди.

Намойишлар «No Kings» («Қиролларга йўқ») деб номланган ташаббускор гуруҳ томонидан уюштирилган ва бу кун Трампнинг ўзи ҳамда унинг маъмурияти сиёсатига қарши умуммиллий норозилик куни деб эълон қилинган.

Ню Йорк, Филаделфия, Ҳюстон ва Американинг бошқа кўплаб йирик шаҳарларида митинглар бўлиб ўтди, унда маҳаллий қонун чиқарувчилар, касаба уюшмалари раҳбарлари ва фуқаролик фаоллари Америка байроқларини ҳилпиратиб ва Трампни танқид қилувчи плакатларини кўтарган ҳолда нутқ сўзлади.

Шанба кунги парад расман АҚШ армиясининг 250 йиллигига бағишланди, шу билан бирга у 79 ёшга тўлган Трампнинг туғилган кунига тўғри келди.

Президент ҳарбий парад вақтида норозилик билдиришга уринган намойишчиларни «жуда катта куч кутиб олиши» ҳақида огоҳлантирди.

Айрим сиёсатчилар ва собиқ ҳарбий раҳбарлар АҚШ армиясини хавфли сиёсийлаштириш деб ҳисоблаган парадни танқид қилишди.

Трампни танқид қилувчилар бу жараённинг яна бир кўринишини Лос-Анжелесда содир бўлаётган воқеалар деб ҳисоблашади, у ерга Трамп ўзига бўйсундирилган Миллий гвардия ва ҳатто денгиз пиёдалари корпусининг фуқаролар билан муомала қилишга ўргатилмаган қисмларини киритган.

Бундан олдин ICE иммиграция хизмати томонидан муҳожирларни қўлга олишга қарши норозилик намойишлари бўлиб ўтганди.

Намойишлар асосан тинч ўтди, аммо баъзилари оммавий тартибсизликларга айланиб, бир нечта машиналарга ўт қўйилди. Маҳаллий расмийлар вазиятни ўз кучлари билан назорат қилишларини ва уларга на Миллий гвардия, на федерал қўшинлар кераклигини таъкидламоқда.

«Қиролга йўқ»

«No Kings» ташаббускор гуруҳи Трамп ҳеч кимга ҳисоб бермайдиган, қонунни менсимайдиган автократ сифатида ҳукмронлик қилишга интилмоқда деб ҳисоблайди.

Президент фармонлари, федерал хизматчиларнинг оммавий ишдан бўшатилиши ва муҳожирларнинг оммавий депортация қилиниши бутун мамлакат бўйлаб судларда Трамп маъмуриятини АҚШ Конституцияси ёки турли қонунлар ва тартибларни тўғридан тўғри бузганликда айблаган юзлаб даъволар кўриб чиқилишига олиб келди.

Филаделфияда шанба куни одамлар Love Park боғида йиғилишди. «Мен шунчаки демократиямизни ҳимоя қилишимиз кераклигини ҳис қиляпман», – дейди Associated Press билан суҳбатда 61 ёшли ҳамшира Карен Ван Триесте. У митингдаги иштирокини Трампнинг давлат соғлиқни сақлаш муассасаларида ўтказган қисқартиришлари билан боғлаган.

Энг йирик намойишлардан бири Лос-Анжелесда бўлиб ўтди, у ерда расмийлар ва полиция бир неча кунлик норозилик намойишлари туфайли юқори тайёргарлик ҳолатида эди.

Brown Berets инсон ҳуқуқлари ташкилоти аъзоси Хосе Азеткла Лос-Анжелесда BBC учун берган интервюсида айнан миграция сиёсати уни кўчага олиб чиққанини айтди. «Бу шунчаки қаттиққўллик эмас – бу ёвузлик. Оилани ажратиб бўлмайди», – деди у.

Шанба куни штатнинг икки қонун чиқарувчисига ҳужум уюштирилган, улардан бири ўлдирилган ва иккинчиси жиддий жароҳатланган Миннесотада олдиндан режалаштирилган намойишлар бекор қилинди. Гумонланувчининг машинасидан бошқа нишонлар рўйхати ва Трампга қарши намойишлар ўтказиладиган жойлар ҳақидаги варақалар топилган, деб хабар берди CBS телеканали.

Трамп қайта сайланганидан кейин норозилик фаоллигининг энг кенг кўламли ўсишига қарамай, ижтимоий сўровлар шуни кўрсатадики, унинг миграция сиёсати ҳали ҳам аҳоли томонидан кенг қўллаб-қувватланмоқда.

Ўтган ҳафта ўтказилган CBS/YouGov сўровига кўра, америкаликларнинг 54 фоизи мамлакатда ноқонуний бўлган муҳожирларни депортация қилиш сиёсатини маъқуллайди; 46 фоизи қарши чиққан.

Кам учровчи парад

Вашингтонда маҳаллий вақт билан соат 18:00 да бошланган ҳарбий парадда 6 мингдан ортиқ ҳарбий хизматчи, 150 та техника, 50 та самолёт ва вертолёт иштирок этди.

Трампнинг ўзи парад Америка қуролли кучларининг йирик тарихий ғалабалардаги ролини эслатиш ва Америка қудратини улуғлашга хизмат қилишини айтган.

Бироқ, танқидчилар бу тадбирни (Пентагоннинг таъкидлашича, бу бюджетга 45 миллион долларга тушади) шуҳратпарастлик ярмаркаси ва солиқ тўловчиларнинг пулларини беҳуда сарфлаш деб аташди.

Кўпгина мамлакатларда ҳарбий парадлар одатий ҳолдир – масалан, Францияда Бастилия кунида ёки Россияда Ғалаба кунида, аммо АҚШда бу жуда кам учрайди.

Бундай миқёсдаги сўнгги парад 1991 йилда бўлиб ўтган, ўшанда Форс кўрфазидаги биринчи урушнинг тугаши муносабати билан Вашингтон кўчаларига 8000 аскар олиб чиқилган.

Параднинг асосий воқеаларидан бири Вашингтон кўчаларидан танклар ва бошқа оғир техникалар тиши бўлди. Улар ўтган дам олиш кунлари Техасдан тахминан 2500 километрлик йўлнинг катта қисмида поездда олиб келинган.

Мэриленд штатининг Жессап шаҳридаги CSX станциясида оғир техника, жумладан, M1 Abrams танклари, Bradley жанговар машиналари ва Paladin ўзиюрар гаубицалари юк машиналарига ортилган ҳамда у ердан Вашингтонга олиб кетилган.