Трамп ва Колумбия президенти бир-бирига савдо уруши очишди. Аммо кейин бу фикрдан қайтишди

 АҚШ ва Колумбия президентлари Доналд Трамп ҳамда Густаво Петро якшанба куни ноқонуний мигрантлар депортацияси бошлангани ортидан савдо уруши бошлашига бир бахя қолди. Трамп ва Петро ижтимоий тармоқларда уруш эълон қилишганди, аммо якунда Вашингтон ва Богота ҳозирча бундай уруш бошламасликка қарор қилишган.

Якшанба куни Американинг иккита ҳарбий-транспорт самолёти Калифорния штатидан Колумбияга колумбиялик ноқонуний муҳожирларни олиб келиши керак эди. Аммо Колумбия президенти Густаво Петро самолётлар қўнишига рухсат бермади ва бу ҳақда ошкора эълон қилди.

Доналд Трамп бунга жавобан ўзига тегишли бўлган Truth Social ижтимоий тармоғида Колумбиядан келадиган барча маҳсулотлар импортига 25 фоизлик божлар ҳамда колумбиялик расмийлар учун виза санкциялари жорий этишини эълон қилди.

Густаво Петро эса Колумбия ҳам Америка импортига нисбатан шундай божлар қўлланишини айтди.

Аммо якшанба куни кечқурун Оқ уй Колумбия ортга чекингани, шу туфайли божлар ва санкциялар қўлланмаслиги тўғрисида баёнот берди.

«Колумбия ҳукумати президент Трампнинг барча шартларига, жумладан Қўшма Штатлардан қайтарилган барча колумбиялик ноқонуний хорижликларни АҚШ ҳарбий самолётларида ҳам чекловларсиз ва кечикишларсиз қабул қилишга рози бўлди», — дейилган Трамп маъмурияти хабарида.

Шу билан бирга, бож ва санкциялар тўғрисидаги фармонлар имзоланмаган бўлса ҳам тайёр ҳолатда ва агар Колумбия келишув шартларига риоя қилишдан бош тортгудек бўлса, улар имзоланади.

«Бугунги воқеалар яққол кўрсатдики, Американи яна ҳурмат қилишмоқда. Президент Трамп мамлакатимиз суверенитетини қатъият билан ҳимоя қилишда давом этади ва бутун дунёдаги бошқа давлатлар унинг Қўшма Штатларда ноқонуний равишда бўлган фуқароларни депортация қилиш борасидаги саъй-ҳаракатлари билан тўлиқ ҳамкорлик қилишларини кутади», — дейилган Оқ уй баёнотида.

Колумбия ташқи ишлар вазири Луис Хилберто Мурило якшанба куни кечқурун АҚШ ва Колумбия юзага келган вазиятдан чиқиш йўлини топишганини маълум қилди.

У Колумбия президентлик самолётини америкаликлар ҳарбий самолётларда ташимоқчи бўлган фуқаролари учун юборишга тайёрлигини айтди, кейинроқ буни президент Петро ҳам тасдиқлади.

У колумбияликлар Америка ҳарбий самолётларида депортация қилиниши эҳтимолини тасдиқламаган ва рад этмаган ҳам.

Густаво Петро ҳарбий-транспорт самолётларини қабул қилишдан бош тортишини эълон қиларкан, Колумбия ватандошларга жиноятчилардек муомила қилинмасдан, фуқаролик самолётларида олиб келинишини айтган.

Трамп Truth Social ижтимоий тармоғида божлар ҳақидаги постида Колумбиядан келадиган маҳсулотлар учун 25 фоизлик божлар дарҳол кучга кириши, бир ҳафтадан кейин эса божлар 50 фоизга ўсишини ёзган.

Бундан ташқари, у Колумбия ҳукуматининг барча вакиллари, шунингдек, «Партиянинг барча иттифоқчилари ва тарафдорларига, уларнинг оила аъзоларига ва Колумбия ҳукуматини қўлловчиларга» визалар бекор қилиниши ҳамда уларнинг АҚШга кириши тақиқланишини қўшимча қилган.

Трамп ўз постида қайси «партия»ни назарда тутганини очиқламаган. Катта эҳтимол билан, гап президент Петро бошчилигидаги сўлчи «Инсоний Колумбия» ҳақида гап борган. Колумбияда ҳукумат президент томонидан тузилади ва бошқарилади.

Маълумот учун, АҚШга қаҳва импортининг 20 фоизга яқини Колумбия ҳиссасига тўғри келади — бу эса йилига икки миллиард доллар дегани. Бундан ташқари, Колумбия АҚШга нефт, банан, авокадо, гуллар ва бошқа маҳсулотлар экспорт қилади.

Минтақадаги америкалик мухбирларга кўра, Колумбия президенти, сўл қарашлардаги Петро азалдан Трампни ёқтирмайди. Мигрантлар туфайли можаро унинг учун ўз риторикаси ҳароратини кўтариш учун сабаб бўлган.

Петро Трампни колумбияликларга қуйи ирқ сифатида қарашда айблаган, у хасислиги туфайли бутун инсониятни ҳалокатга маҳкум қилишга тайёрлиги [иқлим ўзгаришига қарши курашга қаршилиги туфайли]ни айтган ва ўзини Трампга қарши тура оладиган шахс сифатида кўрсатган.

Шу билан бирга, ноқонуний иммиграцияга қарши курашишда АҚШ ҳукумати Лотин Америкасидаги қўшнилар, жумладан, Колумбия билан яхши муносабатларга эга бўлиши талаб этилади. Бу ҳақда яқинда Трамп номзодини давлат котиби ўринбосари лавозимига илгари сурган Кристофер Ландау ҳам айтиб ўтганди: унинг сўзларига кўра, миграция оқимини қисқартириш ишида бошқа мамлакатлар билан ҳамкорлик АҚШ ташқи сиёсатидаги устувор йўналиш бўлиши лозим.

АҚШнинг жанубий чегараларини ҳар йили нафақат Лотин Америкасидан, балки бутун дунёдан келган ўн минглаб мигрантлар кесиб ўтади. Улар дастлаб Лотин Америкасидаги мамлакатларга, жумладан Колумбияга учиб келишади, кейин эса қуруқлик орқали АҚШ чегарасига етиб боришади. Ноқонуний иммигрантларни ташиш билан одатда маҳаллий жиноий гуруҳлар шуғулланади.

Доналд Трамп президентлик лавозимига қайтишдан олдин ноқонуний мигрантларни ёппасига депортация қилишни бошлашга ваъда берганди, лавозимга қайтганидан кейинги илк кунида бу масалада бир қанча фармонларни имзолади.

Бу фармонларнинг бир қисми федерал Иммиграция ва божхона полицияси (ICE)нинг ноқонуний мигрантларни ҳибсга олиш ва ҳибсда сақлаш бўйича ваколатларини кенгайтиради.

Оқ уй матбуот котиби Кэролайн Левитт 23 январ кунининг ўзида АҚШ бўйлаб 538 нафар ноқонуний мигрант қўлга олинганини маълум қилган.

Байден президентлигининг сўнгги йилида, 2024 йилда ICE 149 700 кишини ҳибсга олганди, яъни кунига ўртача 409 нафар ноқонуний мигрантни.

Доналд Трамп Мексика чегарасида фавқулодда ҳолат эълон қилган ва у ерга армия ҳарбийларини юборган.

Трамп «чегара ҳукмдори» (Border Czar) этиб тайинлаган Том Ҳоман, яъни чегара муҳофазаси ва ноқонуний миграция билан курашиш бўйича энг юқори лавозимли куратор якшанба куни ABC News телеэфирида ҳарбийлар аллақачон Мексика чегараси бўйлаб жойлаштирилгани, ҳарбий-транспорт самолётлари билан депортацияни ташкиллаштираётгани ҳамда тўсиқлар барпо этишда ёрдам кўрсатишаётганини маълум қилган.

«Бу бизнинг чегара ёпиқлиги тўғрисида бутун дунёга кучли сигнал», — деган Ҳоман.