Олимлар миянинг 3D-атласини яратди – у нима учун керак?
3D-атласни миянинг тузилиши ва нейрон алоқаларини тушунтирадиган географик харитага қиёслаш мумкин.

Фото: iStock
Тадқиқотчилар сичқон миясининг ривожланишини кўрсатувчи ноёб уч ўлчамли атласни яратди. Бу атлас нейрон ривожланиши ва у билан боғлиқ касалликларни ўрганиш учун янги имкониятлар эшигини очади. Ишланма ривожланишнинг барча босқичлари учун илғор визуализация ва микроскопия усулларидан фойдаланган ҳолда яратилди.
Атлас сут эмизувчиларнинг бутун миясини ҳам эмбрионал босқичларда, ҳам эрта постнатал даврда батафсил ўрганиш имконини беради. Бу кашфиёт олимларни миянинг қандай шаклланиши ва унинг ривожланишида нима нотўғри кетиши мумкинлигини яхшироқ тушунишга ёрдам беради.
3D-атласни Пенсилвания штати тиббиёт коллежи жамоаси яна бешта илмий институт билан ҳамкорликда Nature Communications журналида тақдим этди. Ушбу атлас мия тузилишининг ривожланиш динамикасини ҳар томонлама қамраб олувчи тасвирини кўрсатади, бу эса тадқиқотчиларга вақт ўтиши билан миянинг шакли ва ҳажмидаги ўзгаришларни таҳлил қилиш имконини беради. Тадқиқотнинг етакчи муаллифларидан бири доктор Ёнсу Кимнинг таъкидлашича, бундай харитани яратиш миянинг нормал шароитда қандай ишлаши ва унинг бузилишларида қандай ўзгаришлар содир бўлишини тушуниш йўлида муҳим қадам бўлди.
Илгари олимлар фақат икки ўлчовли тасвирлар билан чекланиб қоларди, бу эса нейрон алоқалари ва тузилмавий ўзгаришларни ўрганишни мураккаблаштирган. Эндиликда МРТ ва ёруғлик варағи флуорессент микроскопияси каби юқори технологик усуллардан фойдаланиш орқали, тадқиқотчилар мияни алоҳида ҳужайралар даражасида тасвирлаш имкониятига эга бўлди.
Олимлар янги усулни ГАМКергик нейронлар — мия ичидаги коммуникацияда муҳим роль ўйнайдиган ҳужайраларни кузатиш учун қўллади. Бу ҳужайралар шизофрения ва аутизм каби касалликларга алоқадор бўлиши мумкин. Яратилган атлас ушбу ҳужайралар миянинг турли қисмларида турли босқичларда қандай ривожланиши ва ташкил этилишини аниқлашга ёрдам берди.
Жаҳон миқёсидаги илмий тадқиқотларни қўллаб-қувватлаш мақсадида, жамоа барча фойдаланувчилар учун атласнинг интерактив версиясини яратди. Ушбу манба дунё бўйлаб олимларга ўз тадқиқотлари учун маълумотлардан эркин фойдаланиш имкониятини беради. Бундай ишланмалар олимларнинг турли тадқиқотлар натижаларини ўз лойиҳаларига бирлаштириш жараёнини осонлаштиради, шу билан бирга машинали ўрганиш ва сунъий интеллект усулларидан фойдаланган ҳолда нейрофан ривожига ҳисса қўшади.
Тавсия этамиз
Исроил–Эрон урушининг Марказий Осиё учун геосиёсий мезонлари қандай?
Жаҳон | 22:13 / 18.06.2025
Клублар ўртасидаги ЖЧда кўпчиликка нотаниш бўлган 11 истеъдод. Кимлар турнир кашфиёти бўлиши мумкин?
Спорт | 20:34 / 18.06.2025
Яна юзлаб одам алданган: Alfa va Baraka avtolizing судидан репортаж
Жамият | 11:25 / 18.06.2025
Исроил эронликлар тузумга қарши исён кўтаришига умид қилмоқда. Бунинг эҳтимоли борми?
Жаҳон | 20:00 / 17.06.2025
Сўнгги янгиликлар
-
Миллиардер Майкл Линчнинг чўкиб кетган суперяхтаси сув тубидан олиб чиқилди
Жаҳон | 22:35
-
Ҳаво шарлари ёрдамида Ле-Бурже авиасалони ўтказилишини бузмоқчи бўлган фаоллар ҳибсга олинди
Жаҳон | 22:13
-
Исроил армияси Эроннинг 4 та туманидаги ҳарбий объектларга ҳужум қилди
Жаҳон | 21:07
-
Зеленский Қрим сабаб янги санкциялар жорий этди
Жаҳон | 20:40
Мавзуга оид

10:15 / 10.04.2025
Бастакорнинг мияси ўлимдан кейин куй «яратишда» давом этмоқда

15:01 / 23.01.2025
Ультратовуш ёрдамида инсон кайфиятини кўтарадиган чип яратилди

23:10 / 19.10.2024
Инсон мияси ҳар хил турдаги қўрқувга қандай жавоб бериши ўрганилди

18:10 / 15.10.2024