Украина ва Россия Европа кенгаши йиғилишининг асосий мавзулари бўлади

Украина президенти Володимир Зеленскийнинг 8 февраль, чоршанба куни Буюк Британия ва Францияга қилган ташрифларига қарамай, Европа Иттифоқи унинг 9 февраль куни Европа кенгашига келиши ҳақидаги хабарларни ҳалигача расман тасдиқламаяпти ёки инкор этмаяпти. «Менимча, бу аниқ масала», деди Европа Иттифоқининг юқори мартабали расмийси ва хавфсизлик нуқтайи назаридан батафсил маълумот беришдан бош тортди. Аввалроқ бир қатор оммавий ахборот воситалари ва сиёсатчилар Зеленскийнинг Европа Иттифоқи саммитидаги иштироки ҳақида хабар беришганди.

Украина мавзуси саммит кун тартибида устувор бўлади. Учрашув арафасида хабар қилинганидек, гап мамлакатдаги сўнгги воқеалар, шунингдек, Киевга кейинги ёрдам ҳақида боради. Янги ҳисоб-китобларга кўра, Европа Иттифоқи бюджети ва аъзо мамлакатлар миллий бюджетларидан жами ёрдам маблағи 67 миллиард еврога етган, шундан 50 миллиарди тўғридан тўғри Украинага, қолгани эса Европа Иттифоқидаги украиналик қочқинлар эҳтиёжларига ўтказилган. Бу ҳақда Европа Иттифоқининг юқори мартабали расмийси айтди.

Украинага ҳарбий ёрдам кўрсатиш масаласи ҳам Европа Иттифоқи етакчилари томонидан муҳокама қилинади, жумладан, Киевдан унга Ғарбнинг замонавий қирувчи самолётларини етказиб бериш бўйича сўровлар кўриб чиқилади, деб хабар берди Брюссел. Бу масалада давлатлар позициялари турлича, шу боис муҳокамалар кутилмоқда.

Шунингдек, гап Россияга қарши янги санкциялар ҳақида боради, масалан, ядро ёнилғиси ва иккиламчи мақсадларда ишлатиладиган товарлар, шунингдек, Украинага қарши урушда Россияни қўллаб-қувватловчи учинчи давлатлар ва ташкилотларга нисбатан жазо чоралари ва Европа Иттифоқи санкцияларини четлаб ўтиш масаласи.

"Катта еттилик" мамлакатлари ҳудудида музлатилган Россия активларидан фойдаланишда ўзгаришлар кутилмоқда, уларнинг миқдори тахминан 300 миллиард еврони ташкил қилади. Бу маблағларни маҳаллийлаштириш ва бартараф этиш вариантларини ишлаб чиқиш учун фойдаланиш йўлидаги мавжуд тўсиқлар рўйхатини тузиш керак, деди Европа Иттифоқининг юқори мартабали расмийси. Унинг аниқлик киритишича, мусодара ҳақида гап йўқ, чунки ҳозир санкция режими амал қилмоқда, у ечилганидан кейин активлар қайтарилиши керак. Бироқ, активларни самарали бошқариш Украинага реконструкция қилиш учун бир неча миллиард маблағ ўтказиш имконини беради, дейди Брюсселдагилар.

Украинадаги ҳарбий жиноятларда айбдорларни жавобгарликка тортиш масаласи ҳам муҳокама қилинади.

Учрашувнинг яна бир мавзуси - Украинанинг ЕИга кириш истиқболлари. «Украина ажойиб ўзгаришлар кўрсатди», деди Европа Иттифоқининг юқори мартабали расмийси ва баъзи нуқталарда мамлакат одатда бир ёки икки йил давом этадиган нарсага бир неча ҳафта ичида эришганини тушунтирди. Украинанинг Европа Иттифоқига қўшилиши бўйича музокаралар бошланишини 2023 йилдаёқ кутиш реалми, деган саволга у бундай сценарийни инкор этиб бўлмайди, деб жавоб берди. «У ЕИ аъзолигига номзод мақомига эга бўлишидан уч ой олдин, кўпчилик бунинг имкони борлигини тасаввур ҳам қила олмас эди», деди расмий ва Европа Иттифоқига аъзолик ҳам маълум бир жараёнлар учун берилишини таъкидлади. «Украина жамияти ўзгармоқда, - деди у. - Мамлакат ўзгаришларни кутмоқда, лекин Украина уруш шароитида эриша олган нарсалар ҳайратланарли».

Европа кенгаши йиғилиши 24-Европа Иттифоқи ва Украина саммитидан бир ҳафта ўтиб, 9 ва 10 февраль кунлари ўтказилади. Бу Россиянинг Украинада кенг кўламли ҳарбий ҳаракатлари бошлангани ва 2022 йил июнида Европа Иттифоқи Украинага номзод мақомини берганидан кейинги биринчи саммит бўлди.